24 lipca odbyło się kolejne w tym roku posiedzenie komisji, w trakcie której przedstawiciele Ministerstwa Infrastruktury, portów i urzędów morskich przedstawili stan inwestycji mających istotne znaczenie dla krajowej gospodarki. Szczególnie omawianym zagadnieniem była kwestia rozwoju infrastruktury dojazdowej do portów, w tym drogowej, kolejowej i rzecznej.

Obrady rozpoczął przewodniczący komisji, poseł Kacper Płażyński (PiS), który wskazał, że głównym tematem obrad ma być rozwój dużych oraz małych portów morskich z uwzględnieniem planowanych na 2025 rok inwestycji. Poprosił przedstawicieli Ministerstwa Infrastruktury, zarządów portów i urzędów morskich, aby przedstawili aktualny stan prowadzonych przez nie inwestycji i przedsięwzięć. Części z nich towarzyszyły prezentacje multimedialne.

Audyty i raporty Ministerstwa Infrastruktury

Jako pierwszy wypowiedział się sekretarz stanu w Ministerstwie Infrastruktury, Arkadiusz Marchewka. Wskazał, że pierwsze miesiące upłynęły pod znakiem audytów, a celem władz jest dalsza modernizacja infrastruktury w polskich portach.

– Zależy nam na tym, by polskie porty, szczególnie te o kluczowym znaczeniu dla gospodarki narodowej rozwijały się w sposób równomierny. Od początku funkcjonowania naszego rządu podjęliśmy działania które mają rozwijać porty morskie i gospodarki morskiej – podkreślił wiceminister infrastruktury.

Polityk wskazał, że port kontenerowy w Świnoujściu ma kluczowe miejsce w strategii rozwoju Zarządu Portów Morskich Szczecin i Świnoujście już w 2014 roku. Podjęto szereg działań, by inwestycja ruszyła, czego przykładem było zatwierdzenie decyzji lokalizacyjnej w kwietniu tego roku. Ponadto Urząd Morski w Szczecinie podpisał umowę na studium wykonalności toru podejściowego o długości ok. 70 km. Wartość kontraktu to 10 mln zł. Został ogłoszony także przetarg na wywiad ferromagnetyczny czyli sprawdzenie dna morskiego w miejscu, w którym będzie realizowana inwestycja związana z falochronem.

Zdaniem Arkadiusza Marchewki obecne problemy związane z postawą władz Świnoujścia względem inwestycji są efektem braku dialogu pomiędzy przedstawicielami strony rządowej, zarządu portów i samorządowej. Tenże miał zostać przywrócony, a ministerstwo ma być zdeterminowane, by kontynuować tę inwestycję.

Istotnym elementem rozwojowym jest także umiejscowiony w Gdańsku terminal instalacyjny dla morskich farm wiatrowych. Komisja Europejska zapewni temu przedsięwzięciu dofinansowanie w wysokości 190 mln euro dla realizacji tej inwestycji. Zalądowienie terenu pod terminal instalacyjny ma przeprowadzić spółka Istrana na podstawie przetargu wygranego w czerwcu br. Ma zostać przeprowadzone do 2026 roku.

Niedługo mają się rozpocząć także prace związane z budową Portu Zewnętrznego w Gdyni. Aktualnie trwa postępowanie na wyłonienie podmiotu, który zrealizuje to zlecenie. Procedura jest wydłużona do września. Port Gdynia jest także gotowy na podpisanie umowy na realizację budowy falochronu osłonowego dla Portu Zewnętrznego. Arkadiusz Marchewka nadmienił, że trwają również prace związane z rozwojem kolei oraz dróg prowadzących do portów, a działanie ta mają być „konsekwentnie realizowane”. Oprócz tego szczeciński port ma zostać pogłębiony do 12,5 metra. Tor wodny został pogłębiony na linii Szczecin-Świnoujście, ale nie zostały pogłębione jeszcze nabrzeża, co ma zostać nadrobione.

Porty w stałym rozwoju, przeładunki rosną

Następnie wypowiedział się Alan Aleksandrowicz wiceprezes Portu Gdańsk. Wspomniał o prowadzonej aktualizacji strategii rozwoju portu, na którą składają się rozwój baz głębokowodnych, przeładunków, infrastruktura dostępowa, rozwój funkcji dystrybucyjnej i przemysłowej, zapewnienie optymalnej dostępności od strony morza i lądu, w szczególności połączeń kolejowych, rewitalizacja infrastruktury w porcie wewnętrznym, a także opracowanie i realizacja koncepcji przestrzennego rozwoju portu głębokowodnego. Trwa także przebudowa i modernizacja nabrzeży oraz infrastruktury portu zewnętrznego. Wsparcie rozwoju zaplecza logistyczno-przemysłowego do roku 2028 ma mieć wartość 2 mld zł. Najważniejsze zadania są współfinansowane z instrumentu „Łącząc Europę” z edycji CEF 2 w wysokości 550 mln zł, niemniej wartość dofinansowania UE to 85%. Termin ich realizacji ma nastąpić do końca 2027 roku. To cztery zadania w Porcie Wewnętrznym, obejmujące nabrzeża o długości 1,9 km. Są to Nabrzeże Bytomskie, Rudowe II, Wiślane i Węglowe. Celem prac związanych z ich modernizacją, wydłużeniem oraz pogłębieniem jest m.in. wyrównanie linii cumowniczej, dostosowanie do prowadzenia przeładunków urządzeniami samojezdnymi, czy też umożliwienie zawijania statków posiadających większy tonaż (w przypadku Bytomskiego to zwiększenie z 15 000 DWT do 30 000 DWT). W planach jest także budowa zaplecza dostępowego, jak choćby nowych miejsc parkingowych i skomunikowanie obszaru wraz z infrastrukturą m.in. nowej stacji paliwowej. Z kolei Naftoport obok rozbudowy celem zwiększenia możliwości przyjmowania ładunków ciekłych ma zyskać własne zaplecze biurowo-socjalne. Kluczową inwestycją związaną z rozwojem Portu Gdańsk jest budowa trzeciego nabrzeża głębokowodnego T3 w terminalu kontenerowym Baltic Hub. Zwiększy to możliwości przeładunkowe o 1,5 mln TEU. Jest też rozwijany projekt budowy terminala FSRU w Porcie Gdańsk. Wiceprezes wspomniał też o terminalu instalacyjnym dla offshore wind oraz budowie fabryki wież wiatrowych dla bałtyckich morskich farm wiatrowych. Jest rozwijane zaplecze logistyczne, w tym magazynowe. Planowana rozbudowa infrastruktury kolejowej do Portu Gdańsk ma zapewnić lepsze skomunikowanie i wydajność przeładunków.

W temacie rozwoju sąsiedniego Portu Gdynia głos zabrali jego przedstawiciele, Mirosław Czapiewski, wiceprezes zarządu spółki ds. infrastruktury i zarządzania majątkiem oraz Ewelina Ziajka. Wskazali, że możliwości realizacji inwestycji są tam trochę inne niż w Gdańsku, co wynika choćby z obecności portu wojennego należącego do polskiej Marynarki Wojennej. Zarząd podjął działania na rzecz zwiększenia poziomu bezpieczeństwa portu, tworząc rozwiązania organizacyjne, przy wsparciu ekspertów. Powołano także radę bezpieczeństwa portu. Omówiono rodzaje połączeń morskich, wspominając o działających w porcie operatorach i armatorach. Dotyczy to zarówno żeglugi bliskiego oraz dalekiego zasięgu. Port Gdynia pełnić ma funkcję portu wejściowego. Ma 11 terminali, zapewniające przeładunki kontenerowe i drobnicowe. Od 2016 do 2023 są coraz wyższe, co dotyczyło także okresu pandemicznego.

Istotnym celem rozwojowym jest pogłębienie toru podejściowego i akwenów wewnętrznych portu, aby mogły tam zawijać statki typu baltimax o długości do 400 metrów, szerokości 58 i zanurzeniu 15 metrów. Omówiono zrealizowane przedsięwzięcia, co było podzielone na zadania, a te kolejne na etapy. Przebudowano i pogłębiono także część nabrzeży.

Podobnie jak wiceminister infrastruktury, podkreślili rolę prac nad Portem Zewnętrznym, co wiąże się z zalądowieniem 150 ha i przeładunkami, które mają rocznie wynosić 2,5 mln TEU. Nowa infrastruktura ma obsługiwać nie tylko, przeładunki, ale też transporty związane z wojskiem oraz offshore. Powstaną też falochrony, a celem jest m.in. zmniejszenie falowania w porcie i tym samym zabezpieczenie basenu wewnętrznego. Zaplanowano także przebudowę stanowiska przeładunków paliw płynnych, ponad dwukrotnie zwiększając nośność (z 80 000 DWT do 170 000 DWT). Ma powstać Dolina Logistyczna, związana z tworzeniem zaplecza działalności przeładunkowej i ogólnie portowej. Planowane są także terminal intermodalny i rozbudowa infrastruktury kolejowej, w tym stacji Gdynia Port, co oznacza m.in. budowę 100 km zelektryfikowanych torów. Szczególnie jest istotna linia 201.

Tematem, który wywoływał w ostatnim czasie wiele emocji, była data rozpoczęcia budowy Drogi Czerwonej. Pojawiły się informacje, że zakończenie inwestycji jest planowane na 2032 rok, co zdaniem Eweliny Ziajki jest stanowczo zbyt późnym terminem, który utrudni funkcjonowanie portu.

Inwestycje Zarządu Morskich Portów Szczecin i Świnoujście przedstawił prezes zarządu Jarosław Siergiej. Są trzy główne przedsięwzięcia, dwa w Szczecinie i jedno w Świnoujściu, których realizację zaplanowano na lata 2025-2026. Są to m.in. budowa terminala instalacyjnego dla offshore oraz terminala kontenerowego w Świnoujściu. Otrzymano grant na budowę intermodalnego węzła w porcie w Szczecinie. Dofinansowanie w CEF otrzyma na podstawie wniosku budowa instalacji do odbioru odpadków. Trwa także budowa fabryki podstaw wież wiatrowych hiszpańskiej firmy Windar.

Sytuację obu portów omówił Piotr Krahel, szef biura rozwoju ZMPSiŚ. W 2023 były one na drugim miejscy w Polsce i szóstym na Bałtyku. Przeładunki wyniosły 35,3 mln ton., a od 2011 roku wzrosły o 65%. Jest to więc wyraźny potencjał do rozwoju. Omówił zrealizowane, trwające i zaplanowane inwestycje, które mają pozwolić zapewnić lepszą działalność. Część inwestycji jest zakończona i aktualnie rozliczana. Budowa terminala kontenerowego wiąże się z falochronem na morzu oraz drogą samochodową łączącą terminal z innymi drogami. Trwa też budowa zdolności przeładunkowej i operacyjnej portu w Świnoujściu do obsługi potrzeb morskiej energetyki wiatrowej, co ma ruszyć w 2025 roku. Jest to jeden z priorytetów zarządu portów. Ma to zapewnić budowę zaplecza i zdolności instalacyjnych oraz montażowych. Są plany poprawy dostępu drogowego do terminala promowego, co ma odciążyć ruch samochodowy. Wiąże się to także ze zmianą organizacji ruchu. Dotyczy to także rozwoju sieci drogowej na zapleczu Terminala Kontenerowego, ale ten projekt jest obecnie wyhamowany, co wynika z sytuacji w relacji z samorządem lokalnym. Inne inwestycje wiążą się z m.in. poprawa dostępów do portu, multimodalnego węzła kolejowego i modernizacji infrastruktury technicznej.

Dyrektor Urzędu Morskiego w Gdyni Anna Stelmaszyk-Świerczyńska omówiła wspominane już inwestycje, w tym związane z nabrzeżami w trójmiejskich portach. Wspomniała o modernizacji drogi dostępowej do portu wewnętrznego w Gdańsku, przebudowy toru wodnego i dostosowania oznakowania nawigacyjnego zlokalizowanego na Zatoce Gdańskiej w rejonie Portu Północnego. Rozbudowano układ falochronów odpowiadających za osłonięcie wschodniej strony portu północnego. Zmodernizowano też systemy oznakowania nawigacyjnego. Budowa falochronu osłonowego w Porcie Gdańsk ma zapewniać ochronę terminala FSRU. Z kolei w Gdyni pogłębiono tor podejściowy i akwenów wewnętrznych oraz zaplanowano budowę falochronów osłonowych.

Co istotne, dyrektor urzędu wspomniała także o pracach prowadzonych w mniejszych portach. W Krynicy Morskiej rozbudowano pirs pasażerski i pogłębiono dno w morskim porcie rybackim. Przebudowa portu rybackiego we Fromborku, w tym remont nabrzeży i powiększenie basenu portowego i poprawa stanu konstrukcji hydrotechnicznych. W Nowej Pasłęce także trwa budowa nowych nabrzeży wykonanie Awanportu i Falochronu Północnego. Z kolei w Porcie Rybackim w Pucku powstaje falochron osłonowy dla basenu portowego i pirsu mariny, budowy nabrzeża i slipu do wodowania jednostek nawodnych. W ramach KPO jest przygotowywany terminal serwisowy offshore w Ustce. Cały falochron zachodni i wschodni są remontowane by tłumić falowanie. Są budowane także tzw. ostrogi celem zapewnienia bezpieczeństwa falowego. Powstają też osadniki pozwalające zmniejszyć problem zamulania. Trwa budowa terminala serwisowego offshore w Łebie, infrastruktury dostępowej ograniczającej falowanie przy wejściu do portu i rozwiązań ograniczających nanoszenie piasku. Zaplanowano także remont Nabrzeża Maltańskiego.

Inne porty także sygnalizowały swoje potrzeby. Port Władysławowo potrzebuje nowego falochronu zewnętrznego, natomiast port rybacki w Helu chce przedłuzenia swojego falochronu celem osłony zewnętrznego basenu portowego. W planach jest także remont umocnienia nabrzeża i badania falowe części dawnego Portu Wojennego Hel, które zostały przejęte przez infrastrukturę cywilną. Konstrukcje chroniące przed falowaniem zgłaszały także Przystań Piaski oraz Port Tolkmicko.

Na temat działań Urzędu Morskiego w Szczecinie wypowiedział się jego dyrektor, Wojciech Zdanowicz. Wskazał, że w latach 2023-2029 jest realizowany program „Budowa i rozbudowa infrastruktury dostępowej do portu w Świnoujściu”, co wiąże się to z budową wschodniego toru podejściowego, falochronu do nowego portu zewnętrznego oraz zakupu pogłębiarki celem utrzymania i rozwoju infrastruktury. Pozwoli to na zwiększenie parametrów statków, jakie tam zawijają (do 320 metrów). Dalekosiężny cel to umożliwienie przyjmowania jednostek nawet o długości 400 metrów. Wiąże się to z rozbudową toru żeglugowego i wydobyciem urobku z dna. Omówił także inne projekty, jak poszerzenia odcinków morskich i poprawy dostępów do nabrzeży. Zaplanowano także poprawę infrastruktury w małych portach w Mrzeżynie, Niechorze, Lubinie, Trzebież, remont falochronów i przebudowę wejścia do Portu Darłowo, nowe nabrzeże i prace czerpalne w Porcie Wolin (wiąże się z to nowym dofinansowaniem), co pozwoli na utrzymanie parametrów torów wodnych, a także inwestycje na przystaniach rybackich w Jarosławcu i w Dąbkach które mają zostać wyremontowane. Zaplanowano także zabezpieczenie przystani morskiej nr 1 w Międzyzdrojach.

Budowa Drogi Czerwonej - 2026 czy 2029 rok?

Po tych prezentacjach rozpoczęła się dyskusja. Na początek Kacper Płażyński zwrócił uwagę, że po przygotowaniu planu projektowego miał wystartować przetarg dotyczący Drogi Czerwonej. Zwrócił uwagę, że rozpoczęcie budowy miało rozpocząć się w 2026 roku, jednakże w mediach pojawiła się informacja, że start ma nastąpić dopiero w 2029 roku. Podobnie jak Ewelina Ziajka wskazał, że późny termin realizacji przedsięwzięcia będzie miał poważne konsekwencje dla rozwoju Portu Gdynia. Na to Arkadiusz Marchewka przekazał, że nie są to informacje podawane przez Ministerstwo Infrastruktury i aktualnie są prowadzone prace przygotowawcze do odcinka 1, a dla 2 i 3 związane ze studium komunikacyjnym są zagwarantowane i finansowane. Wskazał, że będą składać wniosek o decyzję środowiskową dla odcinka 1, o czym wspominał na Kongresie Polskie Porty 2030. W 2026 roku mają ją odebrać i natychmiast doprowadzić do rozpoczęcia przetargu. Realizacja przedsięwzięcia ma ponadto posiadać charakter strategiczny.

Na temat trwających postępowań powiedziała się zastępca dyrektora Departamentu Spraw Publicznych w Ministerstwie Infrastruktury, Aleksandra Krupa. Wskazała na terminy które wiążą się z uzyskaniem decyzji o uwarunkowaniach środowiskowych. Najpewniej zostaną przekazane w przyszłym roku, a resort nie ma wpływu na szybkość ich otrzymania. Na wiele kwestii, jak choćby ewentualne odwołania nie mają wpływu. Środki na ten projekt zostały zabezpieczone. W porozumieniu z zarządem spółki CPK są finansowane prace przygotowawcze i „nie ma zagrożeń”.

Zapytany o różnice w podanych terminach Mirosław Czapiewski podał, że takie a nie inne informacje został otrzymane w wyniku procesu przygotowawczego. Wskazał, że to kluczowa inwestycja, a co do innych terminów mają nie posiadać innych informacji, opierając się tylko na tych, które są w ich dyspozycji. Z kolei Arkadiusz Marchewka wskazał, że to co podał jest wiążące. Jeżeli wszystko pójdzie zgodnie z planem, nie licząc kwestii na jakie resort nie ma wpływu, w ministerstwie będą gotowi zrealizować działania w pierwszych możliwych terminach, co przedstawiciel Portu Gdynia przyjął jako dobrą monetę. Ministerstwo Infrastruktury ma być gotowe od strony administracyjnej realizować wszystkie przedsięwzięcia zgodnie z harmonogramem. Aleksandra Krupa wskazała, że ze względu na teren i dostępność terenów dla odcinków 2 i 3 jej urząd opracowuje studium komunikacyjne i dopiero na jego podstawie ministerstwo będzie mogło przygotować materiały do decyzji środowiskowej. To rzeczywiście może wpłynąć w ich przypadku na dłuższy termin, niemniej jest on determinujący co do możliwości zlecenia dalszych prac.

Dominik Danz, aktywista działający na rzecz rozwoju infrastruktury (na zaproszenie posła Norberta Pietrykowskiego) odniósł się także do Drogi Czerwonej i wskazał, że również powinna powstać inwestycja w postaci drogi Via Maris, która ma wpłynąć na infrastrukturę drogową we Władysławowie. Arkadiusz Marchewka obiecał przekazać do resortu infrastruktury wniosek w tej sprawie.

Jan Jarmakowski, dyrektor zarządzający Gdynia Container Terminal i członek zarządu Rady Interesantów Portu Gdynia przekazał, że to Ministerstwo Infrastruktury w odpowiedzi na interpelację poselską podało, że rozpoczęcie I odcinka rozpocznie się od 2029 roku. Zaapelował o powołanie komitetu sterującego realizacją Drogi Czerwonej tak jak w przypadku terminala instalacyjnego w Porcie Gdańsk, a także by budowa wszystkich odcinków została zakończona do 2032 roku. Arkadiusz Marchewka obiecał przekazać propozycję ministrowi Dariuszowi Klimczakowi, określając ją jako wartą rozważenia.

Zwolnienia w Porcie Gdynia?

Kolejnym tematem poruszonym przez przewodniczącego komisji było pismo NZS „Solidarność” Portu Gdynia wskazujące, że zarząd ma  zwolnić 32 osoby, w tym wieloletnich członków kadry zarządzającej. Na to Mirosław Czapiewski podał że w 2015 roku w porcie były zatrudnione 302 osoby, potem zwiększono ich liczbę o kolejne 44. Zarząd zmienił strukturę funkcjonowania portu i miał podjąć decyzje dotyczące efektywności infrastruktury. Członek zarządu portu wskazał, że strukturę organizacyjną trzeba dostosowywać do dynamicznego i nowoczesnego otoczenia. Wprowadzono nowe rozwiązania strukturalne, w tym związane z optymalizacją. 32 osobom zaproponowano różne rozwiązana, w tym nowe stanowiska jak i odejście na emerytury, a dla części nie było zadań. W ostatnim przypadku było to 7 osób, z których 3 odeszły, 3 przeszły na emeryturę, a jedna ma jednak odejść na inne stanowisko. Ten proces ma być nie radykalnym czy rewolucyjnym, ale ewolucyjnym. Zarząd dąży do wykorzystania swoich zasobów w sposób optymalny. Nie potwierdził, czy obecna ilość pracowników pozostanie bez zmian.

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Infrastruktury wyjaśnił również wydłużenie składania ofert w sprawie gdyńskiego Portu Zewnętrznego do 30 września. Odbyło się to na prośbę dwóch podmiotów uczestniczących w dialogu konkurencyjnym, które mają otrzymać czas na zapoznanie się z nimi. Rozmowy resortu z wspomnianymi podmiotami odbędą się w sierpniu.

Żegluga na Odrze zabezpieczona i niezależna od parku narodowego

W dalszej części obrad komisji Kacper Płażyński przedstawił pismo Jana Stasiaka z Rady Interesantów Portu Szczecin w sprawie Odry. Wskazał na kontrowersje wokół częściowej renaturyzacji zwłaszcza na odcinku dolnośląskim, w tym kontrowersje wokół budowy parku narodowego na Odrze, które mają zatrzymać plany inwestycyjne związane z rozwojem żeglugi śródlądowej. Planowano, że będzie nią transportowane nawet 2 mln ton towarów.

Arkadiusz Marchewka określił prace z związane z Odrą jako kluczowe dla władz. Dodał też, że ustawa o rewitalizacji nie jest jeszcze procedowana i nie ma jej tekstu. Przypomniał, że do listu wpisano katalog 80 inwestycji które w zdecydowanej mierze nie mają nic wspólnego z tym przedsięwzięciem. Co istotne, wszystkie działania inwestycyjne związane z żeglugą na Odrze są wpisane do Krajowego Planu Żeglugowego do 2030 roku który jest dokumentem obowiązującym. W jego ramach wskazano pięć inwestycji, z czego jedna jest realizowana. Przedsięwzięcia związane z Odrzańską Drogą Wodną są wpisane i nic się nie zmienia. Wody Polskie mają ich program. Obawy zdaniem sekretarza stanu są nieuzasadnione.

–  Park jak i obszary żeglugi znajdują się w innych miejscach przebiegu Odry. To inne obszary, więc żadnych obaw nie ma. Prace mają charakter koncepcyjnych i Ministerstwo Infrastruktury jeszcze nie ma wszystkich informacji, a zaangażowanie przy pracach wiążę się z zapewnieniem o tym, że nie będzie zagrożeń dla środowiska – wskazał Arkadiusz Marchewka.

Obecny na zebraniu komisji aktywista odniósł się do publicznej wypowiedzi sekretarz stanu w Ministerstwie Klimatu i Środowiska Urszuli Zielińskiej która miała wskazać potrzebę wykreślenia inwestycji na Odrze i ich nieopłacalności. Arkadiusz Marchewka w odpowiedzi powtórzył, że obecne ustalenia są wiążące i że zdaje sobie sprawę z aspektów walki ze skutkami katastrofy na Odrze i należy dbać o poszanowanie aspektów środowiskowych. Wskazał też, że żegluga na Odrze ma być jednym z najbardziej ekologicznych i najtańszych środków transportu i biorąc pod uwagę jakie są możliwości należy realizować działania służące traktowaniu go jako przyszłościowy.

Jarosław Siergiej odniósł się z kolei do sprawy procesu odwoławczego rozpoczętego przez prezydent Świnoujścia Joannę Agatowską. Konsorcjum podpisało umowę przedstępną, która tworzy sześć warunku po stronie zarządu i trzy konsorcjum by umowa została przyrzeczona. Brakuje jeszcze decyzji środowiskowej, ale nie lokalizacyjnej. Do decyzji zawartej w październiku ub. r. były uwagi zgłoszone do dyrekcji środowiska. Ta poprosiła o uzupełnienie o 80 punktów, wobec czego złożenie odpowiedzi będzie miało miejsce za miesiąc lub półtora. Pod koniec roku warunki mają być przez port spełnione. Podpisanie umowy przyrzeczonej nastąpi, gdy obie strony spełnią wszystkie warunki. Co istotne, zaskarżenie decyzji lokalizacyjnej nie jest warunkiem mogącym uniemożliwić podpisanie umowy. Tu sekretarz stanu dodał, że rozpoczął się dialog z miastem wynikający z obaw mieszkańców o wpływ inwestycji na ich życie i dotychczasowy brak informowania na ten temat zarówno przez zarząd portu jak ministerstwo. Po zmianie władz miał rozpocząć się dialog, a 9 lipca odbyła się sesja rady miasta, w trakcie której rozmawiano na temat korzyści jakie może zyskać Świnoujście. Arkadiusz Marchewka wskazał, że miasto zmaga się z problemami finansowymi w tym również po otwarciu tunelu, jako że miasto straciło dofinansowanie żeglugi promowej, która musi być utrzymana. Trwają rozmowy o realizacji inwestycji i wsparciu działań mieszkańców we wschodniej części miasta, gdzie znajdują się osiedla jak Warszów. To w nich są podnoszone wątpliwości. Wskazał też, że część przemysłowa Świnoujścia, gdzie znajduje się port, znajduje się na wyspie Wolin i to tam ulokowany jest przemysł. Turystyka jest po drugiej stronie na wyspie Uznam. Port kontenerowy jest planowany w miejscu sąsiadującym z gazoportem, gdzie odbywają się port z przeładunkami sypkimi, port pasażerski oraz terminal instalacyjny dla farm wiatrowych. Ta lokalizacja ma być inwestycją optymalną i najlepszą z możliwych. Zaplanowano także wsparcie dla ochrony środowiska, na bieżąco komentowane. Wiceminister dodał, że jest wciąż kilka spraw, które mają być wyjaśnione ale rozmowy określił jako konstruktywne.

Modernizacja infrastruktury kolejowej

Podczas spotkania komisji padło też pytanie o Nadodrzankę, czyli linię kolejową nr 273, gdyż modernizacja ma być kluczowa dla rozwoju portu kontenerowego i jego przepustowości. Minister zapowiadał nawet analizę w związku z wpisaniem do krajowego planu kontenerowego. Arkadiusz Marchewka podkreślił, że chcą zakończyć inwestycje, by nie było tzw. „wąskich gardeł”, aby nie było mijanek, co zagwarantuje szybkość transportów kolejowych. Resort ma patrzeć na tę sprawę kompleksowo i chce, by trasa ta mogła posłużyć także portowi i ułatwić wywóz kontenerów. Wypowiedź wiceministra uzupełnił przedstawiciel PKP S.A., Rafał Banaszkiewicz, który wskazał, że w ramach KPO przygotowują zakres prac do 2026 na wspomnianej linii 273. Ma to związek z planem podniesienia prędkości i likwidacji wspomnianych „wąskich gardeł”. Jest też plan budowy przeprawy przed Wrocławiem, mostu w Brzegu Dolnym. W związku z tym spółka przygotowuje dokumentację projektową, jako odrębne zadanie które jest przewidywane bezpośrednio po uzyskaniu decyzji administracyjnych i finalizowanych uzgodnieniach z konserwatorem zabytków. Decyzje administracyjne mają zostać złożone w ciągu dwóch miesięcy. Spółka finalizuje umowę i dąży do utrzymania finansowania w zakresie trasy do Świnoujścia i zwiększenia jej przepustowości. Prędkość pociągów transportowych na linii 401 będzie wynosić maksymalnie 120 km/h, a w zakresie ruchu pasażerskiego do 160 km/h. Jest szansa na przygotowanie dokumentacji projektowej, aby te korelowały z planami rozbudowy portów. Trzy stacje kolejowe zostały zmodernizowane, a kolejne są w planach.

Zapylenie i zagrożenie pożarowe wyzwaniem dla Portu Gdańsk

Ostatnie poruszane podczas zebrania komisji zagadnienia dotyczyły problemu pylenia oraz pożaru hali magazynowej w Porcie Gdańsk. Na pierwszy z tematów wypowiedział się Alan Aleksandrowicz, wspominając, że na terenie prawobrzeżnego portu, gdzie znajduje się Węglowy Port Północny, tam składowano tzw. uciążliwe towary sypkie. Wojna na Ukrainie wmusiła jednak także składowanie w lewobrzeżnym, gdyż ściągano ogromne ilości węgla. Mimo że jego przeładunki obecnie spadły, to w związku z realizacją zlecenia dla Naftoprotu przez firmę Speed pojawiają się problemy przez istniejący skład koksu. Z powodu ostatnich nawałnic pył, mimo starań, trafia w inne rejony, w tym osiedli mieszkalnych. Jest plan, by nie kontynuować tej umowy i wszelkie uciążliwe towary mają być składowane na powrót tylko w prawobrzeżnej części portu. Wydano ponad 2 mln zł na czyszczenie, niwelowanie skutków, a także ekspertyzy. Wezwano służby o pomoc w przestrzeganiu kontroli samochodów które nieczyszczone w trakcie jazdy roznoszą pył węglowy jako że wyjeżdżają z nim wprost na ulice ruchu ciągłego. Tu Arkadiusz Marchewka wspomniał o powodach spadku przeładunków węgla, które w portach w portach są nawet o 60% mniejsze. Powtórzył, że były spowodowane tym, że po wybuchu wojnie na Ukrainie sprowadzano ogromne ilości węgla, które wciąż zalegają na hałdach. Wskazał jednocześnie, że obecnie wzrosły przeładunki towarów agro. W październiku, jak obiecuje wiceprezes Portu Gdynia, firma Speed ma usuwać składowany koks, gdyż skład jest blisko dzielnic mieszkaniowych.

W temacie pożaru w porcie wiceprezes zarządu wskazał, że sprawa jest wyjaśniana, ponadto odniósł się do kwestii zwiększania bezpieczeństwa. Już teraz ma wysoki poziom ochrony, co miały potwierdzić kontrole. Port nie ma już obecnie Straży Ochrony Portu, a za ochronę odpowiada firma EcoTrade. W związku dobiegającym końcem umowy powrót do wcześniejszego rozwiązania byłby kosztowny, niemniej jest poszukiwane rozwiązanie podobne, poprzez posiadanie mniejszej grupy specjalistów wspomaganych firmami zewnętrznymi. Są planowane także wdrożenia rozwiązań i przepisów w zakresie cyberbezpieczeństwa, jako też że za monitoring odpowiada blisko 800 kamer. Co do przyczyn pożaru i skutków ekonomicznych dla gdańskiego portu, jego zarząd przygotowuje raport, który ma zostać przedstawiony komisji.