Władze trzech państw anglosaskich współpracujących w ramach budowy nowych, atomowych okrętów podwodnych ogłosiły "historyczny przełom w zakresie wymiany i eksportu wiedzy, technologii oraz systemów obronnych. Wprowadzają zmiany dotyczące kontroli eksportu, co ma wpłynąć na lepszą współpracę w celu opracowania technologii nowej generacji, konkurowania z przeciwnikami i wspierania interoperacyjności w regionie Indo-Pacyfiku.

Ogłoszone jako "przełom w handlu bronią" zmiany w przepisach następują poprzez publikację brytyjskiej otwartej licencji ogólnej AUKUS Nations Open, w połączeniu z wyłączeniem z amerykańskiego ustawodawstwa zapisów dotyczących międzynarodowego handlu bronią (ITAR) dla Wielkiej Brytanii i Australii oraz nowymi zwolnieniami krajowymi dla tych krajów w zakresie kontroli eksportu. Spowoduje to zniesienie wymogów licencyjnych na eksport i udostępnianie niektórych produktów obronnych, w tym zaawansowanych możliwości, danych technicznych i usług obronnych. Szacuje się, że reformy te obejmą każdego roku do 500 milionów funtów brytyjskiego eksportu obronności i miliardy dolarów handlu pomiędzy wszystkimi trzema krajami, pomagając pobudzić wzrost gospodarczy każdego z nich, a także zastrzyk innowacji oraz rozwoju technologicznych.

AUKUS (nazwa pochodząca od pierwszych liter Australia, United Kingdom i United States) jest formą trójprzymierza tych państw jako odpowiedzi na rosnącą potęgę militarną i wpływy Chin w regionie Indo-Pacyfiku, wywierającej naciski na inne państwa, w tym współpracujące z USA, jak Japonia, Korea Południowa i Filipiny. Choć sojusz oficjalnie nie jest jednak skierowany przeciwko Chinom, a jego celem jest "utrzymanie pokoju i stabilności w regionie Indo-Pacyfiku", to wyraźne działania wskazują na próbę stworzenia przeciwwagi wobec Państwa Środka i jego mocarstwowych ambicji. Porozumienie ma być także zgodne z traktatem o nierozprzestrzenianiu broni jądrowej i pozostaje konsultowane z Międzynarodową Agencją Energii Atomowej. Australia nie będzie miała też oficjalnie pieczy nad paliwem jądrowym, a choć okręty będą napędzane reaktorami atomowymi, to nie będą uzbrojone w broń jądrową.  Zbudowany na silnych więziach krajów anglosaskich AUKUS ma zapewniać bezpieczeństwo i stabilność zarówno w regionie Indo-Pacyfiku jak i poza nim.

Określane przez brytyjskie władze jako "historyczne" zmiany mają umożliwić partnerom projektu AUKUS znaczne zmniejszenie barier w handlu obronnością i wymianie technologii, umożliwiając szybszą i bardziej wydajną współpracę między naukowcami, inżynierami i przemysłem obronnym. Przyniesie to korzyści wszystkim trzem narodom i pomoże w wykorzystaniu pełnego potencjału gospodarczego, innowacyjnego i bezpieczeństwa AUKUS.

- W miarę wzrostu napięć i ciągłych konfliktów na całym świecie nasze partnerstwo z sojusznikami staje się niezwykle ważne. To przełom, który pozwoli naszym trzem narodom pogłębić współpracę w zakresie technologii obronnych i handlu. Nasz nowy rząd wzmocni rolę Wielkiej Brytanii w AUKUS, aby zwiększyć brytyjski potencjał wojskowy i wzrost gospodarczy - podkreślił brytyjski sekretarz obrony John Healey,

- Dzisiejsze historyczne oświadczenie pokazuje, jak AUKUS przenosi nasze stosunki z USA i Australią na jeszcze wyższy poziom. Przełamując bariery w handlu i współpracy w dziedzinie obronności, odblokowujemy ogromne możliwości dla miejsc pracy i wzrostu w Wielkiej Brytanii, jednocześnie wzmacniając globalne bezpieczeństwo i stabilność. Dzisiejsze oświadczenie jest następstwem dwustronnych spotkań pomiędzy Sekretarzem Obrony Johnem Healeyem a jego amerykańskimi i australijskimi odpowiednikami w zeszłym miesiącu, w tym potkaniem z Sekretarzem Obrony USA Lloydem Austinem na szczycie NATO w Waszyngtonie oraz goszczeniem w Sheffield australijskiego wicepremiera i ministra obrony Richarda Marlesa. Ogłoszone dzisiaj zmiany w handlu obronnością pozwalają na mniejszą liczbę pozwoleń na eksport, retransfery i reeksport w Wielkiej Brytanii, USA i Australii oraz pomiędzy nimi. Znacząco zwiększy to możliwości współpracy między rządami a przemysłem obronnym w trzech krajach oraz zmniejszy koszty przestrzegania przepisów i terminy realizacji programów brytyjskich - powiedział minister spraw zagranicznych Wielkiej Brytanii David Lammy.

- Od momentu powstania AUKUS branża niezmiennie wyrażała się jasno: bliższa współpraca między naszymi narodami ma kluczowe znaczenie dla pomyślnej realizacji programu trójstronnego, co powtórzono podczas niedawnego Forum Przemysłu Zaawansowanych Możliwości. To potencjalnie przełomowy moment dla brytyjskiego sektora obronnego, poszerzający nasz dostęp do najbliższych sojuszników i zwiększający możliwości handlu międzynarodowego. Wraz ze zbliżaniem się trzeciej rocznicy programu partnerzy AUKUS angażują się we współpracę z zainteresowanymi stronami, aby zapewnić, że zmiany przyniosą korzyści, odblokują możliwości i będą promować wyniki wspierające wspólne interesy - przekazał  dyrektor generalny Grupy ADS, Kevin Craven.

W 2020 roku państwa anglosaskie rozpoczęły dyskusje odnośnie współpracy w zakresie budowy okrętów podwodnych z napędem atomowym, będące jedną z najpotężniejszych i najefektywniejszych broni, jakie państwa mogą posiadać w swoim arsenale. Zaledwie kilka może się takimi pochwalić i ciągu kolejnych lat ma do nich dołączyć Australia. Decyzja o finansowaniu jest efektem marcowego spotkania przywódców Australii, Wielkiej Brytanii i USA. Określane jako SSN-AUKUS jednostki będą oparte na brytyjskim projekcie nowej generacji i wykorzystującym technologie ze wszystkich trzech krajów, w tym najnowocześniejszych amerykańskich okrętów podwodnych. To nie wszystko, gdyż prezydent Joe Biden przedstawił gotowość swojego kraju do przekazania w depozyt, a potem nawet zakupu, trzech okrętów typu Virginia, z możliwością zwiększenia zamówienia do pięciu. Zastąpią one obecnie eksploatowane przez Australię okręty podwodne typu Collins, wzmocnią potencjał obronny państwa i pozwolą na stworzenie infrastruktury jak i szkolenie morskich kadr pod kątem wykorzystywania jednostek z napędem atomowym. W związku z tym przedsięwzięciem Australia ma wydać astronomiczną sumę nawet 360 mld dolarów.

Pierwszą fazą tego przedsięwzięcia ma być szkolenie australijskich marynarzy oraz specjalistów z zaplecza marynarki oraz przemysłu zbrojeniowego przez amerykańskich i brytyjskich sojuszników. Wiąże się to również z przygotowaniem przyszłych załóg okrętów typu Virginia. Ponadto od 2027 roku te jednostki pod banderą US Navy oraz brytyjskie typu Astute mają stacjonować w Australii. Gdy USA będzie dostarczać swoje zamówienie, do końca lat 30-tych XXI wieku Wielka Brytania ma przekazać pierwszy okręt określany na razie jako SSN-AUKUS. W następnej dekadzie australijski przemysł stoczniowy ma być zdolny do samodzielnej budowy tych jednostek, opracowywanych od 2021 roku w ramach partnerstwa AUKUS.