Europejska Agencja Obrony (EDA) rozpoczęła trzecią fazę projektu Modular Lightweight Minesweeping Next Generation (MLM-NG). Głównym celem jest dalsze podnoszenie poziomu gotowości technologicznej (TRL) odpowiednich systemów i zademonstrowanie wykorzystania modułowego lekkiego trału przeciwminowego w warunkach operacyjnych, w oparciu o rozwój w ramach I (2011-2014) i II (2018-2021) fazy. Podczas III fazy, której budżet wynosi około 9,2 mln euro, uczestniczy sześć państw: Belgia, Finlandia, Francja, Niemcy, Norwegia i Polska. 

Od ponad 12 lat w ramach projektów międzynarodowych Centrum Techniki Morskiej rozwija jeden ze swoich produktów, jakim jest trał niekontaktowy. Zmieniająca się technologia oraz stawiane wymagania sprawiają, że ten rozwój jest procesem ciągłym, a CTM pracuje aktywnie nad tym, aby ten produkt w sposób ciągły doskonalić. Prace będą kontynuowane w ramach kolejnej odsłony projektu EDA Cat. B „MODULAR LIGHTWEIGHT MINESWEEPING – NEXT GENERATION (MLM-NG)”, którego spotkanie inaugurujące projekt odbyło się 24 czerwca w siedzibie Europejskiej Agencji Obrony. Na spotkaniu otwierającym nie mogło zabraknąć przedstawicieli CTM, którymi byli Przemysław Pozański i Paweł Gdaniec. 

Jest to już trzecia odsłona projektu MLM, którego celem jest rozwój zdolności trałowania min morskich przy wykorzystaniu niekontaktowych systemów trałowych. Jednocześnie jest to też kolejny projekt dla OBR-CTM, realizowanych w ramach współpracy międzynarodowej i pod auspicjami EDA.

Przedsięwzięcie będzie realizowane przez międzynarodowe konsorcjum, w skład którego wchodzą: FFI (Norwegia, lider), H.Hendriksen AS (Norwegia), Royal Military Academy (Belgia), Finish Naval Academy (Finlandia), Patria (Finlandia), DGA TN (Francja), WTD 71 (Niemcy), MTG Marinetechnik GmbH (Niemcy), H.Hendriksen AS (Norwegia) oraz CTM (Polska).

W ramach poprzedniego projektu MLM-II opracowano demonstratory technologii i udowodniono wykonalność modułowej i lekkiej koncepcji trałowania min. MLM-NG wykorzysta wyniki projektów MLM i będzie dalej rozwijać odpowiednie technologie. Projekt zajmie się również taktyką, procedurami i koncepcją operacji dla takich systemów.

Rozwijanie systemów bezzałogowych do działań przeciwminowych jest jednym z dynamiczniej rozwijających się gałęzi obronności morskiej. Do wyposażenia wielu marynarek wojennych, w tym polskiej, wchodzą bezzałogowe pojazdy podwodne, które skutecznie działają w zakresie lokalizowania, identyfikacji oraz niszczenia niebezpiecznych obiektów pod wodą. Dzięki temu okręty mogą bezpiecznej operować, chronić żeglugę, stając się przy tym pływającymi platformami obsługującymi drony, uzupełniając się nawzajem. Okazuje się jednak, że z racji na potrzebę szybkich i wciąż skutecznych działań pojawiła się potrzeba powrotu do technik trałowania, w czym od lat ekspertami są Polacy. W wielu krajach wzrasta zainteresowanie zdolnościami w tym zakresie, więc polskie trałowce są w tej kwestii chętnie podpatrywane, niemniej technologia musi iść do przodu. Stąd trwają prace rozwijające trały bezkontaktowe, w dodatku wykorzystywane przez pływające bezzałogowce, wypuszczane na wodę z portów oraz pokładów okrętów przeciwminowych. W ten sposób technologia, którą wiele państw niegdyś zarzuciło, nie tylko powraca z racji potwierdzenia jej skuteczności, ale jeszcze robi to w nowym wydaniu, zgodnie z duchem postępu.

MLM-NG ma zakończyć się demonstracją na żywo na szlakach morskich, obecnie przewidzianą na lato 2026 roku w Norwegii. Testy te mają obejmować ocenę operacyjną, a także technologiczną i koncepcyjną. Podczas demonstracji wszystkie systemy będą kontrolowane z centrum dowodzenia na lądzie, bez udziału personelu w obszarze zagrożenia minowego. W ramach przygotowań do demonstracji projekt obejmie również wykorzystanie operacyjne, procedury, zasady dowodzenia i kontroli (C2), koncepcję operacji (CONOPS) i wymagania funkcjonalne. Wszystko to powinno przyczynić się do osiągnięcia głównego celu tego projektu; dalszego podnoszenia TRL odpowiednich systemów i zademonstrowania wykorzystania modułowego lekkiego trału przeciwminowego w warunkach operacyjnych.

W całej Europie kilka krajów planuje zastąpienie lub przywrócenie swoich zdolności w zakresie trałowania min morskich. Większość koncepcji nowych zdolności opiera się na elastycznym rozwiązaniu z autonomicznymi i zdalnie sterowanymi systemami trałowymi, ale technologia ta nie jest wystarczająco dopracowana, aby mogła zostać przyjęta przez większość państw. Celem przyszłych rozwiązań w zakresie trałowania min jest opracowanie i wykorzystanie mniejszych bezzałogowych pojazdów nawodnych (USV) z lekkimi źródłami trałowania. Źródła te mogą być obsługiwane przez pojedynczą platformę lub przez formację kilku pojazdów USV, w zależności od operacji.