Zgodnie z protokołem ustaleń paryskim, protokołem ustaleń tokijskim i US Coast Guard w pierwszym kwartale 2024 r. ogółem zatrzymano czterysta osiemdziesiąt osiem (488) statków. Spośród zatrzymanych jedynie trzydzieści jeden (31) statków miało certyfikat ABS poinformowało niedawno American Bureau of Shipping w najnowszym raporcie.

Maritime and Coastguard Agency (MCA) ogłosiła w maju, że cztery statki pływające pod obcymi banderami zostały zatrzymywane w portach Wielkiej Brytanii w kwietniu po tym, jak nie przeszły inspekcji państwa portu (Paris MOU Port State Control - PSC). (MCA). W portach Wielkiej Brytanii zatrzymywano 7 statków pływających pod obcą banderą, w lutym 4 statki, a w marcu 2 statki. 

Dla porównania, w regionie Pacyfiku i Azji w 2023 r. na statkach zarejestrowanych pod 101 banderami przeprowadzono 30 887 inspekcji. W tym regionie odbywają się na zasadach określonych przez Tokyo MOU (Memorandum Of Understanding On Port State Control In The Asia-Pacific Region). Na łączną liczbę 27 544 statków działających w regionie w 2023 r. wskaźnik inspekcji w regionie wyniósł około 66% - informuje sekretariat Tokyo MOU a opublikowanym w 2024 r. raporcie. 

– Statek zostaje zatrzymany, gdy stan jego lub załogi nie odpowiada w istotny sposób obowiązującym konwencjom. Takie zdecydowane działanie ma na celu zapewnienie, że statek nie będzie mógł wypłynąć tak długo, że nie ma zagrożenia dla statku lub osób na pokładzie i/lub nie statek nie będzie nadmiernie zagrażał możliwym spowodowaniem  szkody w  środowisku morskim – podkreśla się w raporcie Tokyo MOU. 

30 lat Tokijskiego PSC

– W roku 2023 przypada 30. rocznica ustanowienia Tokijskiego protokołu ustaleń dotyczącego PSC. Jesteśmy bardzo dumni ze znaczącego rozwoju i wielkich osiągnięć osiągniętych przez Tokijskie MOU w ciągu ostatnich 30 lat. Korzystając z okazji, chcielibyśmy pogratulować Komitetowi Kontroli Państwa Portu, władzom Tokijskiego protokołu ustaleń i wszystkim inspektorom PSC za wysiłek, wkład i pracę na rzecz bezpieczeństwa żeglugi. Ponadto chcielibyśmy powitać Meksyk jako 22. Władzę członkowską Tokijskiego protokołu ustaleń w tym roku pamięci – piszą we wstępie do raportu Kenny Crawford, Przewodniczący Port State Control oraz Kubota Hideo, Sekretarz Komitetu Tokyo MOU. 

Z raportów inspektorów wynika, że portach Azji i Pacyfiku w 2023 r., ze względu na wykrycie poważnych usterek, zatrzymano 1334 statki zarejestrowane pod 71 banderami. Wskaźnik zatrzymań skontrolowanych statków wyniósł 4,32%. Na tej podstawie tworzy się listę bander, pod którymi pływają statki stanowiące zagrożenie dla marynarzy i środowiska.  Jest to "czarna lista". Są jeszcze listy "szare" i "białe". 

– Czarno-szaro-biała lista na lata 2021-2023 zawiera zestaw 62 bander. - Na czarnej liście Tokyo MOU znajduje się 11 bander, czyli prawie trzy razy więcej niż w 2022 roku – informują autorzy raportu. 

Na "szarej liście" jest 19 bander, o trzy bandery więcej niż w roku ubiegłym. Na "białej liście" znajdują się 32 bandery, o cztery mniej niż rok wcześniej. Lista statków nie spełniających regulacji określonych w Tokyo MOU (tj. statków zatrzymanych 3 lub więcej razy w ciągu ostatnich 12 miesięcy) jest publikowana co miesiąc. W 2023 r. ogółem 133 statki uznano za osiągające słabe wyniki.

ABS na straży bezpieczeństwa

ABS podkreśla, że „Inspekcje PSC okazały się skutecznym narzędziem eliminowania wyeksploatowanych statków niespełniających norm, co może mieć wpływ na bezpieczeństwo na morzu i środowisko morskie”. Inspekcji poddaje się zarówno sam statek, jego urządzenia i wyposażenie, jak również dokumenty jednostki oraz załogi. 

Zgodnie z przepisami „Statek uznaje się za niespełniający norm, jeżeli kadłub, maszyny, wyposażenie, pomieszczenia, bezpieczeństwo operacyjne i ochrona środowiska znacznie odbiegają od norm wymaganych przez odpowiednie konwencje lub jeśli załoga nie spełnia wymogów dokumentu dotyczącego bezpiecznego obsadzenia statku załogą z wymaganymi kwalifikacjami”. W przypadku stwierdzania odstępstw od przepisów statek i załogę poddaje się szczegółowej kontroli. 

Szczególną uwagę zwraca się, czy wyposażenie i załoga zasadniczo spełniają wymagania określone w  odpowiednich konwencjach. Sprawdza się również, czy kapitan i członkowie załogi znają i umieją stosować podstawowe procedury związanych z zapewnieniem bezpieczeństwa statków i zapobieganiem zanieczyszczeniom. Jeżeli inspektorzy PSC stwierdzą odstępstwa, są one rejestrowane jako braki uniemożliwiające wyjście statku w morze  i poleca się ich usunięcie. W rejonie Azji i Pacyfiku w 2023 r. odnotowano łącznie 75 867 uchybień. 

– Stwierdzono, że środki bezpieczeństwa przeciwpożarowego, środki ratunkowe i bezpieczeństwo żeglugi w dalszym ciągu stanowią trzy główne kategorie nieprawidłowości wykrywanych na statkach – zauważa się raporcie analizującym stan statków sprawdzonych w portach Azji i Pacyfiku. W 2023 r. odnotowano 15 562 uchybienia w zakresie środków bezpieczeństwa pożarowego, 10 193 uchybienia w zakresie środków ratunkowych oraz 8 803 uchybienia w zakresie bezpieczeństwa żeglugi, co stanowi 46% ogólnej liczby wszystkich odnotowanych uchybień. 

Prewencja i kontrola

W ub. r. komitet tokijski wspólnie z paryskim protokołem ustaleń przeprowadziły skoncentrowaną kampanię inspekcyjną (CIC - concentrated inspection campaign) dotyczącą bezpieczeństwa pożarowego. Akcję kontrolno-prewencyjną przeprowadzono w od 1 września do 30 listopada 2023 r. W tym czasie przeprowadzono ogółem 8273 inspekcji PSC, z czego 7190 (86,91%) odbyło się w ramach inspekcji CIC. 

Na 1287 statkach wykryto łącznie 2860 uchybień związanych z CIC, co stanowi 17,90% inspekcji CIC. Najlepsze oceny  uzyskano kontrolując  wentylacją przedziałów maszynowych. Wynik pozytywny określono na 99,69%. Zdaniem inspektorów świadczy to o wysokim poziomie zgodności z wymaganiami określonymi przepisami. Najwyższy poziom niezgodności stwierdzono w przypadku ćwiczeń przeciwpożarowych. 8,44% ćwiczeń, które odbyły się w ramach CIC, nie odpowiadało procedurom. Bezpośrednim skutkiem kontroli akcji przeciwpożarowych było zatrzymanie 88 statków objętych inspekcją CIC.

W 2023 r. dominowały inspekcje w portach chińskich, gdzie przeprowadzono ponad 7,7 tys. inspekcji. Pond 3,6 tys. inspekcji dokonano w portach Japonii. W portach Wietnamu inspektorzy wykonali ponad 2,5 tys. kontroli, a w Indonezji prawie 3,2 tys. Dominowały inspekcje na masowcach (prawie 40% kontroli). O połowę mniej inspekcji przeprowadzono na statkach ro-ro i kontenerowcach (prawie 21%). Ponad 17% kontroli odbyło się na statkach do przewozu drobnicy, a prawie 13,3% na zbiornikowcach do przewozu ropy i produktowcach. 

Inspektorzy PSC mieli głównie zastrzeżenia do statków pływających pod banderami: Saint Kitts i Nevis, Tanzanii, Kamerunu, Wysp Cooka oraz Togo. Statki pływające pod trzema pierwszymi wymienionymi banderami wyróżniały się spośród wielu innych stwierdzonymi usterkami, które sprawiały, że jednostki musiały być zatrzymywane w porcie. 

Statki i załogi pod nadzorem

W przypadku statków certyfikowanych przez ABS, W okresie od 1 stycznia 2024 r. do 31 marca 2024 r. największą liczbę interwencji zanotowano na statkach ze Stanów Zjednoczonych (121), Chin (19), Singapuru (13 i Niderlandów (10). W sumie w tym okresie zatrzymano 31 statków znajdujących się pod nadzorem ABS. W chińskich portach zatrzymano 8 statków, australijskich 5, a w portach Kanady i Belgii po 3 statki. 

W przypadku statków znajdujących się pod nadzorem ABS, powodem zatrzymania statków były nieprawidłowości stwierdzone w maszynowni, gdzie znajduje się główny silnik napędowy. Zastrzeżenia były również do wyposażenia elektrycznego i bezpiecznego funkcjonowania silników pomocniczych oraz zasilania awaryjnego w energię elektryczną. Były również zastrzeżenia do działania  drzwi przeciwpożarowych, działania instalacji, detektorów alarmowych i pomp przeciwpożarowych. 

Stwierdzano również problemy z wyposażeniem ratunkowym, w tym możliwością prawidłowego użycia łodzi ratunkowych. W niektórych przypadkach zastrzeżenia inspektorów PSC budziła konserwacja statku i wyposażenia. Do tego dochodziły nieprawidłowe działanie świateł i sygnałów dźwiękowych.  Były również przypadki nieprawidłowego prowadzenia dokumentacji. „ABS pomógł każdemu właścicielowi/operatorowi w usunięciu uchybień, aby umożliwić zniesienie zatrzymania PSC i umożliwienie statku wyjścia w morze”, podkreśla ABS.  

W przypadku kontroli statków operujących w portach Azji i Pacyfiku, wśród stwierdzonych braków istotna jest kategoria nieprawidłowości w urządzeniach i systemach, które mają na celu zapobieganie zanieczyszczeniom. W tym przypadku stwierdzono ponad 6 tys. nieprawidłowości w 2023 r. 

Ponad 7,2 tys. przypadków stwierdzonych niesprawności powodowało zagrożenie warunków pracy i życia na statku. 8,8 tys. stwierdzonych usterek miało wpływ na bezpieczeństwo żeglugi. W urządzeniach ratujących życie stwierdzono prawie 10,2 tys. rażących usterek. Środki bezpieczeństwa przeciwpożarowego nie miały właściwych parametrów aż w 15,6 tys. przypadkach. W przestrzeniach  ładunkowych stwierdzono w 2023 r. ponad 5,7 tys. usterek, które dyskwalifikowały statek do wyjścia w morze. 

Z przytoczonych liczb i przykładów widać, że po morzach wciąż pływają statki stanowiące zagrożenie tak dla środowiska, jak i znajdujących się na nich załóg i ładunków. Inspekcje prowadzone w portach dają gwarancję, że jednostki z usterkami lub nie w pełni wyszkoloną załogą nie trafią na szlaki zagrażając innym statkom i środowisku. Praca inspektorów PCS najczęściej pozostaje niewidoczna i nie zawsze doceniana, niemniej zapewnia bezpieczeństwo załogom i otoczeniu, a często pasażerom, plażowiczom, czy mieszkańcom miast portowych. 

źródła: Annual Report On Port State Control In The Asia-Pacific Region 2023, ABS Port State Control Quarterly Report Q1 2024

Zdjęcie główne: Depositphotos