Jak wynika z zaprezentowanego 7 czerwca br. komunikatu Komisji „Zrównoważone rybołówstwo w UE: aktualna sytuacja i kierunki działań do 2025 r.”, zrównoważenie rybołówstwa w UE ulega stopniowej poprawie, a mniej stad jest przełowionych. Jednocześnie wciąż są konieczne dalsze wysiłki w celu zapewnienia odporności sektora rybołówstwa i długoterminowej stabilności kluczowych gatunków we wszystkich akwenach morskich.

Komunikat nakreśla kierunki propozycji Komisji dotyczących uprawnień do połowów na 2025 roku i rozpoczyna proces konsultacji z zainteresowanymi podmiotami. Wnioski, które mają zostać przyjęte po lecie, będą miały na celu utrzymanie stad ryb, które już osiągnęły zrównoważone poziomy, na tych poziomach, jednocześnie pomagając innym stadom w odbudowie. Komunikat Komisji opiera się na niezależnych ocenach naukowych.

Poprawa sytuacji w północno-wschodnim Atlantyku, Morzu Śródziemnym i Morzu Czarnym

W komunikacie podkreślono, że stada ryb w północno-wschodnim Atlantyku mieszczą się średnio w zdrowych zakresach, a najnowsza ocena wskazuje na najlepsze jak dotąd wyniki w zakresie zrównoważonego rozwoju, co dowodzi, że decyzje UE dotyczące zrównoważonego zarządzania rybołówstwem i wysiłki rybaków przynoszą efekty. Dotyczy to w szczególności wód Unii Europejskiej na Atlantyku. Jednak kilka gatunków istotnych dla równowagi ekosystemu i celów komercyjnych nadal osiąga gorsze wyniki. W Morzu Śródziemnym i Morzu Czarnym gdy stada powoli stają się zdrowsze, śmiertelność połowowa jest nadal zbyt wysoka. Chociaż wskaźnik jest jak dotąd na najniższym poziomie, nadal jest o 20% wyższy niż zalecany, związany ze zrównoważonymi połowami. Konieczne jest większe zaangażowanie i ciągłe wysiłki, aby umożliwić pełną odbudowę kluczowych gatunków i ekosystemów.

Sytuacja w Morzu Bałtyckim pozostaje niezwykle niepokojąca, ponieważ stada ryb nadal zmniejszają się z powodu różnych presji. Cztery z dziesięciu stad w Morzu Bałtyckim nie są już celem połowów i mogą być wykorzystywane jedynie jako przyłów. Komisja Europejska będzie nadal podejmować działania mające na celu przeciwdziałanie różnym presjom na stada ryb i pomóc w poprawie stanu ekosystemów Morza Bałtyckiego. Zwraca przy tym uwagę, że państwa członkowskie powinny również kontynuować wysiłki na rzecz odwrócenia sytuacji śmiertelności, spadku bądź zbyt wolnego wzrostu populacji ryb poprzez pełne wdrożenie prawodawstwa UE.

Presja klimatyczna i nielegalne połowy wpływają na społeczności przybrzeżne

Ponadto komunikat pokazuje, że społeczności rybackie nadal odczuwają skutki zmian klimatu, co prowadzi do niepewności ze względu na malejącą dostępność zasobów rybnych, od których zależą ich źródła utrzymania. Dotyczy to również społeczności polegających na przełowionych zasobach. Ponadto nielegalne, nieraportowane i nieuregulowane połowy (IUU) wpływają na dostęp rybaków do wystarczających zasobów i tym samym ciągłości ich pracy. Potrzeba więcej wysiłków, aby zapewnić równowagę między funkcjonowaniem ekosystemu morskiego i gospodarki rybołówstwa, zapewniając tym samym zgodność ze środkami ochrony i kontroli, w tym współdziałając z krajami spoza UE.

Państwa członkowskie, komitety doradcze, sektor rybołówstwa, organizacje pozarządowe i zainteresowani obywatele są zachęcani do dzielenia się swoimi poglądami na temat aktualnej sytuacji i kierunku uprawnień do połowów na rok 2025. Mogą oni wyrażać swoje opinie do 31 sierpnia w ramach internetowych konsultacji publicznych.

Kolejne kroki

Po zakończeniu konsultacji publicznych Komisja Europejska przedstawi trzy propozycje dotyczące uprawnień do połowów na 2025 roku na Atlantyku i Morzu Północnym, Morzu Bałtyckim, Morzu Śródziemnym i Morzu Czarnym. Propozycje będą opierać się na wieloletnich planach zarządzania rybołówstwem UE oraz na opiniach naukowych dostarczonych przez Międzynarodową Radę Badań Morza (ICES), a także na analizie ekonomicznej dostarczonej przez Komitet Naukowo-Techniczny i Ekonomiczny we wnioskach uwzględniających dostosowania wynikające z wdrożenia obowiązku wyładunku. Ostatecznie Rada omówi wnioski Komisji Europejskiej i podejmie decyzję w sprawie kwot połowowych na 2025 roku na posiedzeniach w październiku i grudniu br. Równolegle komisja przygotowuje ocenę wspólnej polityki rybołówstwa, aby przeanalizować skuteczność jej instrumentów i środków w ciągu ostatniej dekady. Ocena będzie również dotyczyć zmienionej dynamiki stosunków w zakresie rybołówstwa z krajami spoza UE.

Każdego roku Komisja Europejska publikuje komunikat, który zawiera aktualne informacje na temat stanu rybołówstwa w Unii Europejskiej i inicjuje konsultacje publiczne na temat obecnej sytuacji i kierunku uprawnień do połowów na nadchodzący rok. Komunikat ten informuje o postępach poczynionych w osiąganiu zrównoważonych praktyk we Wspólnocie, ocenia równowagę między zdolnością połowową a uprawnieniami do połowów, analizuje wyniki społeczno-gospodarcze sektora i monitoruje wdrażanie obowiązku wyładunku. KE przygotowuje w związku z tym sprawozdania dotyczące różnych elementów, wykorzystując jako źródła najnowsze dostępne dane pomocnicze, w tym dotyczące stad ryb uwzględnione w sprawozdaniu na potrzeby analizy stanu stad pochodzą z 2022 roku dla wód północno-wschodniego Atlantyku oraz z 2021 roku dla Morza Śródziemnego i Morza Czarnego.

Fot. Depositphotos