Ministerstwo Infrastruktury wspólnie z samorządami pięciu regionów oraz Wodami Polskimi będą działać na rzecz rozwoju transportu i turystyki wodnej. Chodzi o przywrócenie żeglugi turystycznej i towarowej na polskim odcinku Międzynarodowej Drogi Wodnej E70. List intencyjny w tej sprawie został podpisany 11 czerwca 2024 r. w Gdańsku. List intencyjny podpisali m.in. sekretarz stanu w Ministerstwie Infrastruktury Arkadiusz Marchewka i  marszałek województwa pomorskiego Mieczysław Struk. 

Sygnatariuszami listu są: Minister Infrastruktury, Prezes Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie, Marszałek Województwa Pomorskiego, Marszałek Województwa Kujawsko-Pomorskiego, Marszałek Województwa Wielkopolskiego, Marszałek Województwa Warmińsko-Mazurskiego i Marszałek Województwa Lubuskiego. Wyrazili wolę rewitalizacji i zrównoważonego rozwoju polskiego odcinka tej trasy. Założono utrzymanie i modernizację szlaku żeglugowego, z uwzględnieniem rozwijania jego potencjału turystycznego, zachowania unikalnych walorów kulturowych, przyrodniczych i krajobrazowych.

Międzynarodowa Droga Wodna E70 łączy Rotterdam w Niderlandach poprzez berliński węzeł dróg wodnych śródlądowych i północną Polskę z Kłajpedą i z systemem drogi wodnej Niemna. Na terenie Polski MDW E70 przebiega od zachodu Odrą, Notecią, Kanałem Bydgoskim i Brdą, gdzie łączy się z MDW E40 (relacji Morze Bałtyckie – Morze Czarne), a następnie dalej Wisłą, przez Nogat i Szkarpawę do Zalewu Wiślanego. Długość tego odcinka to ponad 600 km.

Szlak ten posiada znaczący potencjał transportowy i turystyczny. Aby jednak w pełni go wykorzystać niezbędne jest wyeliminowanie przeszkód, takich jak np. mielizny, wypłycenia, zachwaszczenia, brakujące lub błędne oznakowania nawigacyjne, niskie prześwity mostowe, zniszczone i niesprawne elementy infrastruktury hydrotechnicznej. Co za tym idzie, kompleksowa rewitalizacja MDW E70 jest zadaniem niezwykle złożonym i kosztownym.

— Dążymy do zapewnienia stałych środków finansowych na aktywizację Międzynarodowej Drogi Wodnej E70. Jesteśmy świadomi wyzwań, które nas w związku z tym czekają, chociażby ze względu na cenne obszary przyrodnicze, które trzeba zachować. Mamy jednak nadzieję, że wspólnie uda nam się nadać MDW E70 pełen charakter turystyczny — powiedział wiceminister infrastruktury Arkadiusz Marchewka.

– Dzisiejsza uroczystość jest wyrazem dążenia do dalszego rozwoju transportu wodnego śródlądowego i turystyki wodnej. Chcemy spełnić wszelkie wymagania, aby zapewnić zarówno bezpieczeństwo pływania, jak i ochronę środowiska naturalnego przed zmianami klimatycznymi. Deklarujemy gotowość do wsparcia rządowych działań, zwłaszcza w zakresie programów rozwoju śródlądowych dróg wodnych, które będą wytyczać kierunki dla całej branży. Liczymy na współpracę między rządem a samorządami, która przyniesie wzrost aktywności w pokonywaniu przeszkód w funkcjonowaniu żeglugi śródlądowej – powiedział marszałek województwa pomorskiego Mieczysław Struk. 

Zainwestowano już prawie 452 mln zł

W 2006 r. samorządy województw: lubuskiego, wielkopolskiego, kujawsko-pomorskiego, pomorskiego i warmińsko-mazurskiego podjęły współpracę, której celem było przywróceniu funkcji żeglownych na MDW E70. Dzięki wspólnym wysiłkom przeprowadzono analizy dotyczące rozwoju planowanego jej odcinka w Polsce, w tym badania nawigacyjno-żeglugowe oraz prognozy oddziaływania inwestycji na środowisko. Następnie opracowano m.in. strategię programową, w której opisano korzyści związane z uruchomieniem żeglugi na tym szlaku.

W 2008 r. powstała inicjatywa władz pięciu województw: lubuskiego, wielkopolskiego, kujawsko-pomorskiego, pomorskiego oraz warmińsko-mazurskiego, służąca rewitalizacji i przywróceniu funkcji żeglownych na tej drodze wodnej. Działania podjęte w ostatnich latach przez sygnatariuszy Porozumień MDW E70 doprowadziły do powstania analiz, strategii i koncepcji. Oprócz tego zmodernizowano nabrzeża i nadrzeczne bulwary, wyremontowano stare bądź zbudowano nowe mariny i przystanie. 

W latach 2007-2023 zainwestowano prawie 452 mln zł w rozwój infrastruktury dla żeglugi turystycznej na polskim odcinku MDW E70. Samorządy lokalne położone wzdłuż tego odcinka, często we współpracy z podmiotami prywatnymi, zrealizowały wiele inwestycji. Powstała sieć portów i przystani żeglarskich, zmodernizowano nabrzeża i bulwary nadrzeczne. Natomiast staraniem Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie wykonano remonty kilku zabytkowych obiektów hydrotechnicznych. Dodatkowo przeprowadzono kampanię promocyjną w krajowych i zagranicznych mediach, pokazując możliwości żeglugi w obszarach: Wielkiej Pętli Wielkopolskiej, Odrzańskiej Drogi Wodnej, Bydgoskiego Węzła Wodnego oraz Pętli Żuławskiej wraz z Kanałem Elbląskim.

Gotowość do dalszej współpracy

Tym wysiłkom podejmowanym przez ostatnie lata wychodzi naprzeciw inicjatywa Ministerstwa Infrastruktury. Podpisanie listu intencyjnego to pierwszy krok do opracowania strategicznego dokumentu rządowego, w którym znajdą się najważniejsze zadania modernizacyjno-utrzymaniowe na MDW E70. Jego celem jest przywrócenie i wykorzystanie możliwości Międzynarodowej Drogi Wodnej E70, aby zajęła należne jej miejsce na mapie turystycznej i transportowej Polski.

Międzynarodowa Droga Wodna E70 to szlak wodny łączący Rotterdam w Holandii poprzez berliński węzeł dróg wodnych śródlądowych i północną Polskę z Kłajpedą i Niemnem. Na terenie Polski przebiega od zachodu Odrą, Notecią, Kanałem Bydgoskim, dalej przez Bydgoski Węzeł Wodny i Brdę, gdzie łączy się z Międzynarodową Drogą Wodną E40 (relacji Morze Bałtyckie – Morze Czarne) i dalej Wisłą prowadzi przez Nogat, Szkarpawę do Zalewu Wiślanego.