Morze Bałtyckie jest jednym z najbardziej zanieczyszczonych mórz na świecie, co sprawia, że inicjatywy mające na celu jego ochronę są niezwykle ważne. Jednym z kluczowych problemów Bałtyku jest eutrofizacja, czyli nadmierne wzbogacenie wód w substancje odżywcze, głównie azot i fosfor. Organizacja Race For The Baltic w celu przeciwdziałania temu zjawisku opracowała katalog najlepszych praktyk dotyczących przeładunków towarów masowych suchych, takich jak nawozy i fosforyt.

Eutrofizacja Bałtyku wynika z nadmiernego dopływu substancji biogennych, co prowadzi do wyczerpania tlenu w wodach, co z kolei skutkuje śmiercią wielu form życia. Jednym ze źródeł tych substancji są operacje portowe, gdzie przy przeładunku nawozów mineralnych i fosforytu mogą przedostawać się do wód duże ilości substancji odżywczych.

7 maja br. w budynku Stoczni Cesarskiej Development w Gdańsku odbyło się spotkanie w formie okrągłego stołu, w którym uczestniczyli przedstawiciele zarządów dużych i małych portów, terminali portowych, Urzędu Morskiego w Szczecinie oraz kapitanatów z Gdańska i Gdyni. Dyskutowano nad rekomendacjami zawartymi w projekcie katalogu oraz wymieniano się pomysłami na ich wdrożenie. W efekcie dyskusji oraz zgłoszonych uwag i propozycji powstała ostateczna wersja katalogu.

Katalog Najlepszych Praktyk

Celem katalogu jest wskazanie, jak implementować przepisy portowe oraz regulaminy ochrony środowiska w zakresie przeładunku towarów suchych masowych, aby minimalizować rozsypy  nawozów i fosforytu. Dokument zawiera osiem głównych rekomendacji:

1. Stosowanie pokryw ochronnych między burtą statku a nabrzeżem – aby zapobiegać przedostawaniu się materiałów do wód portowych.

2. Efektywne procedury sprzątania nabrzeża – codzienne sprzątanie oraz szybka reakcja na większe rozsypy.

3. Zarządzanie wodami opadowymi i roztopowymi – minimalizowanie zanieczyszczeń poprzez przykrywanie odpływów i regularne monitorowanie wód.

4. Regularne szkolenia dla operatorów dźwigów – zwiększające świadomość i umiejętności w zakresie ochrony środowiska.

5. Szczelne chwytaki dźwigowe – zapobiegające rozsypywaniu materiałów.

6. Zamknięte systemy dźwigowe – eliminujące ryzyko utraty materiałów.

7. Systemy przeciwpyłowe – minimalizujące rozprzestrzenianie się pyłów.

8. Szczelność transportu materiałów na nabrzeżu – użycie zakrytych taśmociągów i zabezpieczonych lejów zsypowych.

Zachęcamy do zapoznania się z katalogiem w całości, który jest dostępny pod tym linkiem.

Katalog Najlepszych Praktyk został bardzo dobrze przyjęty przez zarządy największych polskich portów i jest aktualnie wdrażany do ich wewnętrznych regulacji, a także promowany wśród terminali portowych w Gdańsku, Gdyni i Szczecinie-Świnoujściu. Katalog można już znaleźć m.in. na stronie internetowej portu w Gdańsku.

Race For The Baltic planuje rozszerzenie projektu na inne obszary, takie jak przeładunek zbóż oraz kontynuację współpracy z portami i terminalami portowymi. Organizacja jest również partnerem w projekcie Interreg South Baltic pt. PortShaz, który koncentruje się na zagrożeniach dla środowiska przy przeładunku materiałów sypkich luzem.

Katalog najlepszych praktyk opracowany przez Race For The Baltic stanowi ważny krok w kierunku ochrony Morza Bałtyckiego przed eutrofizacją. Poprzez wdrożenie rekomendowanych działań, polskie porty mogą znacznie zmniejszyć ilość substancji odżywczych przedostających się do wód, przyczyniając się do poprawy stanu środowiska i zrównoważonego rozwoju regionu.

Race For The Baltic to organizacja non-profit, która została założona w 2013 roku przez Zennström Philanthropies. Jej głównym celem jest umożliwienie współpracy polityków, branżowych profesjonalistów, organizacji pozarządowych i władz lokalnych, które dążą do poprawy stanu środowiska Morza Bałtyckiego i zapewnienia długoterminowej rentowności regionu.