Międzynarodowe siły morskie pod przewodnictwem Wielkiej Brytanii, znane jako Połączone Siły Ekspedycyjne (Joint Expeditionary Force, JEF) rozpoczęły miesięczną serię ochronnych działań wojskowych, w ramach których wiele jednostek morskich i powietrznych przyczynia się do ochrony krytycznej infrastruktury podmorskiej na Atlantyku, Morzu Północnym i Bałtyku.

Ta aktywność pk. "Nordic Warden" obejmuje okręty, siły powietrzne i personel naziemny z krajów uczestniczących w JEF, działających na wielu obszarach od Północnego Atlantyku po Morze Bałtyckie, z działaniami koordynowanymi z kwatery głównej JEF w Northwood na terenie Wielkiej Brytanii.

"Nordic Warden" opiera się na pierwszej opcji reagowania JEF przeprowadzonej w zeszłym roku, również skoncentrowanej na krytycznej infrastrukturze podwodnej, i jest częścią systematycznego podejścia do zrozumienia i reagowania na potencjalne zagrożenia. Przypomnijmy, że po serii incydentów w ub. r., w ramach których doszło do uszkodzenia gazociągu Balticconnector w Zatoce Fińskiej oraz kabli przesyłowych, JEF przeprowadziły zadania patrolowe i szkoleniowe od 1 do 15 grudnia, chroniąc infrastrukturę krytyczną i pokazując zaangażowanie na rzecz bezpieczeństwa morskiego. Pisaliśmy o tym w tekście pt. Royal Navy na czele międzynarodowego zespołu okrętów chroniącego podwodne kable na Bałtyku.

- "Nordic Warden" opiera się na sukcesie pierwszej opcji reagowania JEF w zeszłym roku, również koncentrującej się na krytycznej infrastrukturze podmorskiej (Critical Undersea Infrastructure , CUI) i jest częścią systematycznego podejścia do zrozumienia i reagowania na potencjalne zagrożenia. Co ważne, JEF współpracuje z innymi interesariuszami, którzy również ciężko pracują, aby wnieść swój wkład w tym obszarze - powiedział Kevin Latchman, dyrektor ds. komunikacji JEF.

Krytyczna infrastruktura podmorska ma zasadnicze znaczenie dla działalności gospodarczej państw mających interesy gospodarcze na akwenach Morza Północnego, Bałtyckiego i innych. Dotyczy to wydobycia i transportu gazu oraz ropy, wykorzystania kabli światłowodowych, czy też budowy i obsługi morskich farm wiatrowych dostarczających energię odnawialną. Wszelkie zakłócenia, zarówno celowe jak i przypadkowe, mają poważny wpływ na gospodarki tych krajów jak i codzienne życie ich obywateli. Ubiegłoroczne incydenty pokazały, jak istotne znaczenie ma ochrona infrastruktury krytycznej znajdującej się pod wodą, a także jak kosztowne i dalekosiężne skutki są efektem wcale nie tak drogich akcji sabotażowych, o które jest oskarżana Rosja.

Działania w ramach "Nordic Warden" łączą zdolności wszystkich państw członkowskich działających w ramach JEG w celu monitorowania aktywności żeglugowej w pobliżu ważnych podmorskich szlaków  i instalacji energetycznych oraz komunikacyjnych. Zapewniają też koordynowanie wykrywania i blokowania wszelkich nietypowych lub podejrzanych działań w ich pobliżu. Działania te mają podkreślać, w jaki sposób JEF wspiera NATO jako ostatecznego gwaranta bezpieczeństwa w regionie.

JEF to grupa krajów o podobnych poglądach, Dania, Estonia, Finlandia, Islandia, Łotwa, Litwa, Holandia, Norwegia, Szwecja i Wielka Brytania. Współpraca na niwie wojskowej ma potwierdzać, że łączą je wspólny cel, wartości, a także skupienie się na bezpieczeństwie i stabilności w głównych regionach JEF w regionie Dalekiej Północy, Północnego Atlantyku i Morza Bałtyckiego. Jest to wyjątkowa inicjatywa, która wykracza poza relacje w ramach NATO i UE, gdzie zdarzały się nawet sugestie odnośnie tworzenia alternatywnych struktur, w których prym może wieść Wielka Brytania. Gdy idea ruszyła w w 2014 roku, udziałem w niej nie były zainteresowane Niemcy i Polska. Zgrupowanie ma w zamierzeniu stanowić wysoce gotowe, elastyczne siły, których zadaniem jest zwiększenie zdolności Wielkiej Brytanii do szybkiego reagowania w dowolnym miejscu na świecie, wraz z podobnie myślącymi sojusznikami lub w imieniu organizacji międzynarodowych, takich jak ONZ czy NATO. Wkład Wielkiej Brytanii obejmuje główne grupy zadaniowe komandosów, a także powietrzno-desantowe, pancerne, lotnicze, powietrzne i morskie.

Na początku 2023 roku NATO ogłosiło utworzenie Komórki Koordynacji Krytycznej Infrastruktury Podmorskiej w Kwaterze Głównej NATO. Ma ono ułatwiać współpracę z przemysłem i zbliżać do siebie kluczowych wojskowych i cywilnych interesariuszy. Personel dzieli się również doświadczeniem z innymi instytucjami państwowymi i wykorzystuje innowacyjne technologie w celu zwiększenia bezpieczeństwa sojuszniczej infrastruktury podmorskiej. W maju 2024 roku czołowi eksperci z całego sojuszu spotkali się po raz pierwszy w ramach Sieci Krytycznej Infrastruktury Podwodnej NATO, o czym także pisaliśmy. W obliczu rosnących wyzwań dla infrastruktury podwodnej NATO wdraża nowe narzędzia w celu zwiększenia bezpieczeństwa kabli i rurociągów znajdujących się pod wodą, a także monitorowania potencjalnych zagrożeń.