Urzędy skarbowe rozpoczęły kontrolę marynarzy/pracowników uzyskujących dochody z zatrudnienia dla duńskich pracodawców. Na skutek wymiany informacji podatkowych polskie urzędy skarbowe kontrolują legalność pochodzenia środków finansowych uzyskanych z Danii. 

Jednocześnie, wskutek wymiany informacji podatkowych między Danią a Polską, organy nie wskazują z jakiego tytułu podatnik uzyskał dochody oraz czy podatek za granicą został odprowadzony. 

Z uwagi na powyższe, wezwanie do złożenia wyjaśnień może otrzymać zarówno marynarz zatrudniony na statku eksploatowanym w komunikacji międzynarodowej przez duńskiego armatora jak i osoba zatrudniona na terytorium Danii (lub duńskich wodach terytorialnych). 

W tym miejscu należy wskazać, iż 30.09.2019 roku Dania ratyfikowała Konwencję MLI, co stało się podstawą do zmian postanowień umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania zawartej pomiędzy Polską a Danią.  Zmiany wprowadzone Konwencją obowiązują od 01.01.2021 roku.

W przypadku Danii od 01.01.2021 roku obowiązuje metoda proporcjonalnego zaliczenia. Zmiana umowy dotyczy jedynie art. 22 ust 1 a – o czym dalej. 

Dochody marynarzy zatrudnionych na statkach eksploatowanych w komunikacji międzynarodowej przez podmiot z faktycznym zarządem w Danii

Zgodnie z art. 14 ust 3 Konwencji między Rzecząpospolitą Polską a Królestwem Danii w sprawie unikania podwójnego opodatkowania i zapobiegania uchylaniu się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i majątku wynagrodzenie otrzymywane za pracę najemną, wykonywaną na pokładzie statku morskiego eksploatowanego w transporcie międzynarodowym, podlega opodatkowaniu tylko w tym Umawiającym się Państwie, w którym znajduje się miejsce faktycznego zarządu przedsiębiorstwa.

Powyższe połączone jest systemowo z opodatkowaniem zysków z transportu międzynarodowego (art. 8 ust 1) gdzie zyski osiągane z eksploatacji statków morskich, statków powietrznych i pojazdów transportu drogowego podlegają opodatkowaniu tylko w tym Umawiającym się Państwie, w którym znajduje się miejsce faktycznego zarządu przedsiębiorstwa

Powyższe oznacza, że Państwa -Strony Konwencji uzgodniły zrzeczenie się prawa do opodatkowania dochodu na rzecz państwa, w którym mieści się faktyczny zarząd przedsiębiorstwa eksploatującego statek. 

Zwrot podlega opodatkowaniu tylko w umawiającym się państwie nie pozwalają drugiemu umawiającemu się państwu na dokonanie opodatkowania danego dochodu (tutaj Polsce), przez co unika się podwójnego opodatkowania tego dochodu. 

Odnosząc się do metody unikania podwójnego opodatkowania należy wskazać, iż sam art. 14 ust 3 determinuje, gdzie powstaje obowiązek podatkowy, jednakże analizy wymaga pełna treść przepisu dotyczącego zasad eliminacji podwójnego opodatkowania. 

Zgodnie z art. 22 Konwencji:

1. W przypadku Polski podwójnego opodatkowania unika się w następujący sposób:

c) jeżeli zgodnie z postanowieniami niniejszej Konwencji dochód uzyskany przez osobę mającą miejsce zamieszkania lub siedzibę w Polsce jest zwolniony z opodatkowania w Polsce, Polska może, przy obliczaniu kwoty podatku od pozostałego dochodu lub zysków majątkowych takiej osoby, uwzględnić zwolniony dochód.

Zgodnie z powyższym, oraz wejściem w życie MLI, w przypadku ww. umowy, zmianie ulega wyłącznie art. 22 ust 1 a, co oznacza, że pozostałe postanowienia pozostają w mocy. Jako że w przypadku zarządu w Danii zastosowania nie znajduje art. 22 ust 1 a to do dochodów z pracy najemnej na statku pod zarządem duńskim nie znajdzie zastosowania metoda proporcjonalnego zaliczenia. 

Zastosowanie znajdzie postanowienie art. 22 1 c wskazujące na metodę wyłączenia z progresją. Powyższe oznacza, że po wejściu w życie MLI sytuacja podatkowa marynarzy zatrudnionych na statkach eksploatowanych w komunikacji międzynarodowej przez podmiot z faktycznym zarządem w Danii nie ulegnie zmianie. 

Dochody marynarzy zatrudnionych na statkach eksploatowanych na wodach terytorialnych Danii (praca poza terytorium lądowym państwa).

Zgodnie z brzmieniem art. 14 ust 1. Z uwzględnieniem postanowień artykułów 15, 17 i 18 pensje, płace i inne podobne wynagrodzenia, które osoba mająca miejsce zamieszkania w Umawiającym się Państwie otrzymuje za pracę najemną, podlegają opodatkowaniu tylko w tym Państwie, chyba że praca wykonywana jest w drugim Umawiającym się Państwie. Jeżeli praca jest tak wykonywana, to otrzymywane za nią wynagrodzenie może być opodatkowane w tym drugim Państwie. 

Ust 2. Bez względu na postanowienia ustępu 1, wynagrodzenie, jakie osoba mająca miejsce zamieszkania w Umawiającym się Państwie otrzymuje za pracę najemną 19 wykonywaną w drugim Umawiającym się Państwie, podlega opodatkowaniu tylko w tym pierwszym Państwie, jeżeli: 

a) odbiorca przebywa w drugim Państwie przez okres lub okresy nieprzekraczające łącznie 183 dni w okresie dwunastu miesięcy, rozpoczynającym się lub kończącym w danym roku podatkowym, i 

b) wynagrodzenie jest wypłacane przez pracodawcę lub w imieniu pracodawcy, który ma miejsce zamieszkania lub siedzibę w pierwszym wymienionym Państwie, i 

c) wynagrodzenie nie jest ponoszone przez zakład, który pracodawca posiada w drugim Państwie.

Spełnienie wszystkich przesłanek wskazanych w ust 2 skutkuje pełnym opodatkowaniem dochodu w Polsce. 

Jeżeli przesłanki z ust. 2 nie zostaną spełnione zastosowanie znajdują przepisy o unikaniu podwójnego opodatkowania tj art. 22 ust 1 a (zmieniony Konwencją MLI – zastosowanie znajduje metoda proporcjonalnego odliczenia):

W przypadku, gdy osoba mająca miejsce zamieszkania lub siedzibę w [Polsce] uzyskuje dochód lub posiada majątek, które zgodnie z postanowieniami [Konwencji] mogą być opodatkowane przez [Danię] (z wyłączeniem sytuacji, gdy te postanowienia zezwalają na opodatkowanie przez [Danię] wyłącznie z powodu, że dany dochód jest także dochodem uzyskiwanym przez osobę mającą miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium [Danii]), [Polska] zezwoli na: i) odliczenie od podatku od dochodu takiej osoby kwoty równej podatkowi od dochodu zapłaconemu w [Danii]; ii) odliczenie od podatku od majątku takiej osoby kwoty równej podatkowi od majątku zapłaconemu w [Danii]. Jednakże odliczenie takie nie może przekroczyć tej części podatku od dochodu lub majątku, obliczonego przed dokonaniem odliczenia, która przypada na taki dochód lub majątek, które mogą być opodatkowane w [Danii]. 

W przypadku pracy na lądzie do odliczenia przysługuje ulga abolicyjna w kwocie 1360 zł. 

Natomiast, marynarze zatrudnieni poza terytorium lądowym państwa mają prawo do skorzystania z pełnej kwoty ulgi abolicyjnej na podstawie art. 27 g ust 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. 

Powstanie obowiązku podatkowego w Polsce 

Metoda wyłączenia z progresją polega na uwzględnieniu dochodu z zagranicy w składanym zeznaniu podatkowym, jednakże wyłącznie do określenia stawki podatku do dochodu opodatkowanego w Polsce.

Oznacza to, że jeżeli marynarz osiągnie dochód w Polsce albo dochód z zagranicy opodatkowany w Polsce na zasadach ogólnych (np. z Norwegii) to dochody z pracy w ww. modelu zatrudnia nie będą podlegały w Polsce opodatkowaniu, ale podwyższą stawkę procentową podatku mającą zastosowanie do dochodu opodatkowanego w Polsce na zasadach ogólnych. 

Zastosowanie metody odliczenia proporcjonalnego obliguje marynarza do złożenia zeznania podatkowego z możliwością zastosowania pełnej kwoty ulgi abolicyjnej (praca poza terytorium lądowym państwa). W przypadku zatrudnienia poza terytorium lądowym państwa duńskiego marynarz jest również zobowiązany do złożenia wniosku o ograniczenie poboru zaliczek na podatek. 

Podsumowanie

Od dnia 01.01.2021 roku marynarze posiadający polską rezydencję podatkową, którzy wykonują pracę najemną na statkach eksploatowanych przez przedsiębiorstwa z faktycznym zarządem w Danii, pomimo zmiany metody unikania podwójnego opodatkowania na metodę proporcjonalnego zaliczenia, nie są zobowiązani do deklarowania swoich dochodów w Polsce, pod warunkiem braku uzyskiwania dochodu w Polsce lub za granica opodatkowanego w Polsce wg. zasad ogólnych. 

Natomiast, do dochodów marynarzy zatrudnionych na jednostkach eksploatowanych na duńskich wodach terytorialnych (duńskich szelfach / strefach ekonomicznych) zastosowanie znajdzie metoda proporcjonalnego odliczenia, co rodzi konieczność złożenia PIT w Polsce. Z uwagi na fakt wykonywania pracy poza terytorium lądowym państwa marynarzom przysługuje prawo do zastosowania ulgi abolicyjnej w pełnym zakresie zgodnie z art. 27 g ust 5 updof.  

Z uwagi na częste zmiany zatrudnienia oraz skomplikowane modele zatrudnienia marynarzy przez agencje pośrednictwa na całym świecie wszystkim marynarzom rekomendujemy analizę sytuacji podatkowej lat 2019-2024 oraz skorzystanie z pomocy Zespołu Kancelarii, gdy organy podatkowe zaczną weryfikować ich sytuację podatkową w następstwie wymiany informacji podatkowej pomiędzy państwami.