Po skandalu Katargate, który wybuchł w europarlamencie w 2022 roku, przewodnicząca instytucji Roberta Metsola przeforsowała przyjęcie nowego kodeksu etycznego, który wymaga między innymi, aby członkowie tej instytucji deklarowali swoje konflikty interesów. Ta zasada nie dotyczy jednak samej Metsoli - napisało "Politico".

Portal poinformował, że mąż Metsoli - Ukko - jest głównym w UE lobbystą Royal Caribbean Group z siedzibą w Miami, drugiej co do wielkości firmy zajmującej się rejsami wycieczkowymi na świecie. Ten sektor emituje duże ilości CO2 i zanieczyszczeń.

Ukko Metsola - pracując dla tej firmy - lobbował na rzecz unijnych unijnych przepisów dot. klimatu, które ostatecznie podpisała jego żona.

Metsola jednak o miejscu pracy jej męża nigdy oficjalnie nie poinformowała. "Nie ma powodu, dla którego przewodnicząca Metsola — lub jakikolwiek inny przewodniczący — powinien być zwolniony ze składania takiego oświadczenia. Jeśli masz małżonka, który jest zaangażowany w jakąkolwiek działalność, płatną lub niepłatną, mającą na celu wpłynięcie na kształtowanie polityki UE, poseł do PE powinien to ogłosić" - uważa Nicholas Aiossa, dyrektor Transparency International EU.

Innego zdania jest rzecznik Metsoli, Juri Laas, kóry w rozmowie z "Politico" zaprzeczył, że praca Ukko była czymś, co Roberta musiałaby ujawnić. "Bycie w związku małżeńskim z osobą pracującą nie stanowi potencjalnego konfliktu interesów zgodnie z zasadami Parlamentu" - stwierdził.

Ukko jednak przyznał w rozmowie z portalem że pomimo iż jego zdaniem praca lobbysty nie stwarzała żadnego potencjalnego konfliktu, para była w pełni świadoma, że musi podjąć kroki w celu rozwiązania tego problemu. Dlatego od czasu, gdy Roberta została przewodniczącą, Ukko przestał bezpośrednio lobbować u europosłów, a Royal Caribbean zatrudniło dodatkową osobę do współpracy z Parlamentem.

Jednym z największych jego wyzwań jako lobbysty było dążenie Brukseli do wyeliminowania zanieczyszczeń przemysłowych i osiągnięcia neutralności klimatycznej do 2050 r.

Parlament Europejskiej uchwalił ustawy wprowadzające po raz pierwszy ceny za emisje dwutlenku węgla w transporcie morskim — szacowane na 600 mln euro rocznie z samej branży rejsowej — i nałożył na statki wymogi dotyczące stosowania bardziej zrównoważonych paliw i podłączania się do zasilania lądowego podczas postoju w porcie.

Stworzyło to poważne wyzwanie dla Royal Caribbean Group, która jest dużym emitentem gazów cieplarnianych i zanieczyszczenia powietrza w miastach portowych.

Ukko Metsola naciskał na to, aby przychody z podatku węglowego wróciły do branży, tak aby mogła je inwestować w zielone technologie.

W ostatnich miesiącach naciskał również na Komisję Europejską, aby złagodziła zasady wykorzystywania funduszu UE na nowe czyste technologie, tak aby trafiały również do sektora statków wycieczkowych. Komisja poinformowała Politico, że rozważa tę prośbę. Krótko mówiąc, jednym z głównych celów Ukko było zapewnienie finansowanego przez podatników wsparcia dla branży w celu osiągnięcia zielonych celów UE.

Portal skontaktował się z posłami do Parlamentu Europejskiego i urzędnikami UE, którzy pracowali bezpośrednio nad ustawodawstwem, w sprawie którego lobbował Ukko. Nikt nie przypominał sobie, aby Roberta Metsola kiedykolwiek rozmawiała z nimi o tym lub w inny sposób ingerowała w proces stanowienia polityki.

Jednak Europejska Rzecznik Praw Obywatelskich Emily O’Reilly, która bada nieuczciwe praktyki w instytucjach UE, powiedziała, że konflikty interesów niekoniecznie muszą być wykorzystywane, aby stać się problemem. "Instytucje UE muszą nie tylko zajmować się rzeczywistymi konfliktami interesów, ale także domniemanymi konfliktami interesów, które mogą być równie szkodliwe dla zaufania publicznego" - oceniła.

Z Brukseli Łukasz Osiński

luo/ mms/