Przy nabrzeżu Kanału Kaszubskiego w Gdańsku trwa złomowanie dawnego okrętu podwodnego typu Kobben, który jako ORP Kondor w latach 2004-2017 służył pod biało-czerwoną banderą. To zawsze jest smutny moment dla miłośników tematyki okrętowej, a szczególnie byłych marynarzy przed laty tworzących jego załogę. Wiele elementów dawnego "podwodniaka" pójdzie na złom bądź recyklingu, choć niektóre mają zostać zachowane jako pamiątki.

Jeszcze w ubiegłym roku wydawało się, że także ten były okręt podwodny będzie mógł rozpocząć "drugie życie". W kwietniu ub. r. informowaliśmy, że znalazł nowego właściciela, który myślał nad wykorzystaniem go jako atrakcji turystycznej. Pojawiła się idea zrobienia z niego, podobnie jak z ex-ORP Sokół, atrakcji turystycznej, który stałby się atrakcją Muzeum w Łebie, ale nie doszła ona do skutku z racji braku zainteresowania. Wśród bardziej fantazyjnych koncepcji była także dotycząca nabycia go przez hiszpański klub Villarreal, gdzie zostałby przemalowany na żółto i niczym tytułowa "Yellow Submarine" z kultowej piosenki Beatlesów stać się swoistą maskotką.

Jak się jednak okazuje, nie było ani pomysłów, ani tym bardziej chętnych do komercyjnego wykorzystania dawnego okrętu podwodnego. Mimo początkowych zapewnień, że jednostka nie pójdzie na przysłowiowe żyletki, ostatecznie Kondor został w lutym tego roku odholowany z nabrzeża w Górkach Zachodnich w okolice Wyspy Ostrów. Tam w II poł. maja tego roku rozpoczęły się pierwsze prace rozbiórkowe. Właściciel miał wskazać w rozmowie z mediami, że wśród powodów decyzji o złomowaniu był wysoki koszt utrzymania jednostki.

W momencie pisania artykułu prace związane z rozbiórką były już mocno zaawansowane, choć były okręt wciąż pozostaje w wodzie. Usunięto już kiosk i sporą część wierzchniej części kadłuba, odsłaniając wnętrze jednostki.

ORP Kondor (297)  został zbudowany w 1966 roku i jako Kunna służył w Królewskiej Marynarce Wojennej Norwegii do początku XXI wieku. W 2003 roku w ramach dostosowania polskich sił morskich do standardów NATO trafił z czterema innymi jednostkami proj. 207 (typ Kobben), w tym jedną jako rezerwuar części zamiennych, do Polski. Miał 47 metrów długości i prawie 5 metrów szerokości. Jego wyporność nawodna to 520 ton, a podwodna 572 tony. Na powierzchni wody mógł osiągać prędkość 12 węzłów, pod wodą 18 węzłów. Testowa głębokość, na jaką schodził, to 180 metrów. W trakcie swojej służby w Dywizjonie Okrętów Podwodnych 3. FO przebył 42 000 mil morskich. Wychodził w morze prawie 200 razy i spędził na nim ponad 600 dni. Od 10 października 2008 roku do 31 marca 2009 roku uczestniczył, jako PKW Kondor, w operacji NATO pk. "Active Endeavour" na Morzu Śródziemnym w związku ze zwalczaniem przemytu i nielegalnej imigracji. Działalność okrętu polegała na prowadzeniu podwodnego dozoru akwenu i rozpoznaniu, pozostając przy tym niewykrytym. Załoga prowadziła także identyfikację jednostek nawodnych.

Na swój los czekają pozostałe okręty podwodne typu Kobben, ex-ORP Sęp (295) i ex-ORP Bielik (296), wycofane w 2021 roku jako ostatnie ze swojej serii, a także byłe niszczyciele min proj. 206FM ex-ORP Flaming (621),  ex-ORP Mewa (623) i ex- ORP Czajka (622), wycofane ze służby w latach 2019-2021. Wszystkie znajdują się w ewidencji Agencji Mienia Wojskowego.

Gdy okręt jest wycofywany, sporadycznie pojawiają się głosy odnośnie ich zagospodarowania, co nie zawsze jest możliwe z racji kosztów eksploatacji i możliwości z tym związanych. Nie każdy może stać się okrętem-muzeum jak ORP Błyskawica, niemniej niektóre doczekały się stania atrakcją turystyczną, jak były kuter KZOP-172, służący do rejsów z Kołobrzegu, czy też byłe ORP Fala i ORP Władysławowo stojące na lądzie w Kołobrzeskim Skansenie Morskim. Były okręt podwodny typu Kobben, znany jako Jastrząb-Kobben, który trafił do Polski jako rezerwuar części zamiennych bliźniaczych jednostek w 2011 roku został przeniesiony z Portu Wojennego Gdynia na teren Akademii Marynarki Wojennej i przebudowany na symulator. Obudowa kiosku dawnego okrętu podwodnego proj. 641 (kod NATO: Foxtrot) znajduje się na terenie Muzeum Marynarki Wojennej w Gdyni wśród plenerowej wystawy uzbrojenia i wyposażenia wojskowego. Inne jednostki poszły na przysłowiowe żyletki bądź inne formy recyklingu. Na dziedzińcu gdyńskiej placówki można oglądać również kuter patrolowy Straży Granicznej II RP, Batory.

"Świetlaną przyszłość" przed sobą ma były ORP Sokół, wycofany ze służby w 2018 roku. W listopadzie ub. r. został on przetransportowany z PGZ Stocznia Wojenna, gdzie przechodził gruntowny remont i dostosowanie pod kątem uczynienia z niego wyjątkowe atrakcji turystycznej Muzeum Marynarki Wojennej. Przebył wtedy wyjątkową drogę drogą morską oraz lądową, czemu poświęciliśmy cały cykl materiałów. Aktualnie trwają prace wykończeniowe, mające dostosować jednostkę do zwiedzania. W ciągu najbliższych miesięcy ma zostać oficjalnie udostępniona turystom.