Cyfryzacja i automatyzacja technologii morskich wiąże się z zapewnieniem niezakłóconej komunikacji i wymiany danych na okrętach znajdujących nierzadko setki mil morskich od brzegu. Stąd Deutsche Marine testuje systemy w celu zapewnienia lepszej komunikacji między okrętami oraz w perspektywie morze - ląd.

O tym, jak istotne jest pozyskiwanie i przesyłanie danych na morzu wiedzą tak marynarze sił morskich i instytucji cywilnych (w tym infrastruktury morskiej). Oznacza to choćby tak prozaiczne kwestie jak odbieranie i wysyłanie e-maili, komunikacja głosowa czy wysyłanie plików. Szeroko rozpowszechnione staje się przechowywanie danych nie na dyskach, ale w tzw. chmurze, aby mieć na nich dostęp w każdym miejscu i z każdego sprzętu. Stąd też trudno sobie wyobrazić dziś na morzu komunikację bez satelitarnego połączenia z Siecią. Oznacza to korzystanie z pakietów danych liczonych nie tylko w giga-, ale też terabajtach, co oznacza potrzebę utrzymania stabilnego i szybkiego transferu danych oraz szybkiego łącza internetowego. Niekiedy problemem jest też ustawianie limitu transferu, który okazuje się być niewystarczający, a przy dużej intensywności działań np. miesięczny pakiet Internetu może zostać wykorzystany w raptem kilka dni.

Przesył danych oraz komunikacja dotyczy obszarów morze-ląd, morze-powietrze oraz ląd-morze-powietrze, co wynika z faktu, że siły zbrojne muszą być gotowe do działań asymetrycznych. Odbywa się to w trakcie służby na morzu, zarówno podczas wykonywania zadań zgodnie z przeznaczeniem (w tym na misjach zagranicznych) jak i ćwiczeń. Automatyzacja dotyczy także korzystania z dronów działających w każdej domenie, nawodnej, podwodnej i powietrznej. W sytuacjach alarmowych, w tym zagrożeń oraz działań ratunkowych, jest to niezbędne. Dostęp do Internetu jest ważny także ze względów bardziej osobistych, gdyż podczas służby jest ważna możliwość utrzymywania kontaktu z najbliższymi, gdy rozłąka potrafi trwać wiele miesięcy.

Fot. MW Niemiec

Z problemem przepustowości i szybkością transferu danych borykają się siły zbrojne w wielu państwach, w tym również niemiecka Bundeswehra. Czas w trakcie operacji wojskowych jest bezcenny, a do tej pory na pełnym morzu transfer plików odbywał się z użyciem za pomocą satelitów geostacjonarnych, które znajdują się 36 000 kilometrów od powierzchni Ziemi, na orbicie równoległej do równika. Ze względu na dużą odległość, prędkość połączenia internetowego jest poważnie ograniczona. Czasy przesyłu sygnału w pakietach danych są również stosunkowo długie, niekiedy nawet 50 razy wolniejsze niż konwencjonalne połączenie internetowe w prywatnym gospodarstwie domowym.

Aby sprostać temu wyzwaniu, we współpracy z sojuszniczymi marynarkami wojennymi Deutsche Marine sprawdziła proponowane rozwiązania technologiczne podczas wrześniowych ćwiczeń pk. "Northern Coasts 2023". Siły morskie przetestowały wtedy nową technologię satelitarną na niszczycielu min FGS Bad Rappenau (M1067). Jako nowe rozwiązanie zaproponowano satelity operujące na niskiej orbicie okołoziemskiej, tzw. satelity LEO, będące jednym z wielu rozwiązań oferowanych na rynku. Krążą wokół Ziemi po znacznie niższych orbitach niż ich odpowiedniki geostacjonarne, wynoszących od 600 do 1200 kilometrów. Dzięki temu przesył danych miał stać się od sześciu do 20 razy szybszy niż dotychczas. Systemy wymagają również niewielkiej konserwacji i są łatwe w obsłudze ze względu na swoją konstrukcję i intuicyjne oprogramowanie. Wstępne próby morskie miały wypaść obiecująco i zdaniem załogi przebiegły sprawnie i bez usterek. Wykorzystywane do przesyłu anteny odbiorcze i nadawcze instalowane na jednostkach morskich są również mniejsze, dzięki czemu mogą być instalowane na okrętach wszystkich klas. Są one umieszczane na antenomasztach, w związku z czym ma to również kluczowe znaczenie konstrukcyjne.

Nowy system ma oferować wiele korzyści, takie jak lepsza komunikacja pomiędzy członkami załogi i ich rodzinami w domu oraz efektywniejsza obsługa wymiany danych między okrętami a bazą na lądzie. Pomimo entuzjazmu osoby odpowiedzialne za testy wskazują, że wybór rozwiązania zależy od dalszych testów, faktycznej dostępności na rynku i spełnieniu wyśrubowanych norm i wymagań stawianych zarówno przez siły zbrojne, jak i przed nimi samymi.